Rak w Indiach: dlaczego kobiety chorują częściej, a mężczyźni umierają szybciej?
Najnowszy krajowy rejestr nowotworów w Indiach ujawnia niepokojący paradoks: kobiety częściej słyszą diagnozę "rak", ale to mężczyźni cz ęściej przegrywają walkę z chorobą. Dane, które zaskoczyły nawet ekspertów, odsłaniają złożony obraz związany ze stylem życia, profilaktyką i dostępem do leczenia.
W skali globalnej mężczyźni są bardziej narażeni na zachorowanie na nowotwory. Według Światowego Funduszu Badań nad Rakiem w 2022 roku wskaźnik wyniósł 212 przypadków na 100 tys. osób, podczas gdy wśród kobiet – 186. Indie jednak wyłamują się z tego trendu. Tu nowotwory częściej diagnozuje się u kobiet, ale śmiertelność zdecydowanie dominuje wśród mężczyzn.
Najczęstsze nowotwory u kobiet w Indiach to rak piersi, szyjki macicy i jajników – razem odpowiadające za niemal 40% wszystkich przypadków. Na ich występowanie wpływają zarówno infekcje, takie jak HPV, jak i czynniki hormonalne oraz styl życia – m.in. późniejsze macierzyństwo, rzadsze karmienie piersią, otyłość czy brak aktywności fizycznej. Kampanie profilaktyczne i badania przesiewowe sprawiają jednak, że choroby te są wykrywane wcześniej, a szanse leczenia wyższe.
U mężczyzn sytuacja wygląda inaczej. Dominuje rak jamy ustnej, płuc i prostaty. Blisko 40% nowotworów u mężczyzn w Indiach jest bezpośrednio związanych z tytoniem – paleniem i żuciem, często w połączeniu z alkoholem czy orzechami areki. Te nowotwory są bardziej agresywne, a diagnoza zwykle stawiana jest później, bo mężczyźni rzadziej korzystają z profilaktyki i wizyt lekarskich. Efekt? Wyższa śmiertelność mimo niższej zapadalności.
"Zdrowie kobiet stało się tematem wielu kampanii, co zwiększa świadomość i skuteczność wykrywania chorób we wczesnym stadium. W przypadku mężczyzn profilaktyka ogranicza się często tylko do ostrzeżeń przed tytoniem" – podkreśla dr Ravi Mehrotra z fundacji Centre for Health Innovation and Policy.
Na problem nakłada się geografia. W północno-wschodnich Indiach – w Mizoram czy Assam – ryzyko zachorowania na raka jest niemal dwukrotnie wyższe niż średnia krajowa. Powód? Styl życia: powszechne palenie, żucie tytoniu i specyficzne nawyki żywieniowe. Z kolei Delhi przoduje w liczbie diagnoz wszystkich nowotworów u mężczyzn, a południowy Hajdarabad – w zachorowaniach na raka piersi u kobiet.
Według danych z 43 rejestrów onkologicznych w Indiach 11 na 100 osób w ciągu swojego życia zachoruje na raka. Do 2024 roku liczba nowych przypadków ma sięgnąć 1,56 mln, a zgonów – ponad 870 tys. Eksperci podkreślają, że choć rośnie dostęp do nowoczesnych terapii, bez zmiany stylu życia i zwiększenia świadomości problemu trudno będzie odwrócić niekorzystne trendy.
– To nie geny, ale wybory dnia codziennego – sposób odżywiania, używki, brak profilaktyki – mają największe znaczenie – mówi dr R. Ravi Kannan z Szpitala Onkologicznego w Assam. – Dopóki mężczyźni nie zaczną traktować badań kontrolnych tak poważnie jak kobiety, ta dysproporcja w umieralności będzie się pogłębiać.
Paradoks raka w Indiach to nie tylko medyczne wyzwanie, ale i społeczne lustro, w którym odbija się nierówny dostęp do opieki, świadomości i profilaktyki.
