Symptomy zaburzeń depresyjnych u dzieci i młodzieży
Zaburzenia depresyjne u dzieci i nastolatków to tak samo poważny problem, jak u osób dorosłych, choć są dużo częściej bagatelizowane przez otoczenie. Dziecięca depresja ma swoją specyfikę – znacznie różni się od powszechnych wyobrażeń o przebiegu zaburzeń depresyjnych u dorosłych ludzi. Prawdopodobnie z tego powodu rodzinie i nauczycielom trudno jest dostrzec jej pierwsze objawy. Dr n. hum. Konrad Ambroziak, terapeuta poznawczo-behawioralny, terapeuta motywujący i trener dialogu motywującego, wyjaśnia, że zaburzenia depresyjne występują wówczas, gdy pacjent doświadcza co najmniej dwóch z trzech następujących symptomów: długotrwale utrzymujące się uczucie smutku, obniżone samopoczucie, nieodczuwanie przyjemności, brak sił i obniżenie napędu. Nastolatkowie cierpiący z powodu depresji często uskarżają się na drażliwość i zauważają, że łatwo się irytują.
Zaburzenia depresyjne nie muszą wiązać się z płaczliwością, ospałością czy mówieniem w zwolnionym tempie. Młodzież borykająca się z zaburzeniami depresyjnymi może być kłótliwa, pobudzona, a nawet złośliwa, co stanowi kolejną przyczynę trudności w diagnozowaniu tej choroby. Wymienione przez Konrada Ambroziaka symptomy depresji utrzymują się przez co najmniej dwa tygodnie i przez większą część dnia. Krótkotrwałe uczucie smutku czy obniżony nastrój nie oznaczają jeszcze depresji.
Jak rozpoznać i zrozumieć depresję dzieci i nastolatków?
Przedstawionym wyżej objawom towarzyszą myśli samokrytyczne i nierzadko – poczucie winy i wstydu. Konrad Ambroziak podkreśla, że depresja (nie tylko u dzieci i młodzieży) upośledza myślenie, doprowadza do zaburzeń koncentracji i trudności z zapamiętywaniem. Często też wiąże się ze zmianami cyklu snu lub wręcz z nadmierną sennością lub bezsennością. Dzieci i nastolatkowie dotknięci depresją tracą apetyt lub jedzą w nadmiarze, są zahamowani lub pobudzeni. Nie ma jednolitego obrazu tej choroby, dlatego tak trudno ją rozpoznać i odpowiednio szybko zareagować.
Terapeuci alarmują, że należy zwracać szczególną uwagę na drastyczne zmiany zachowania u młodych ludzi – wyobcowanie dotychczas towarzyskich nastolatków, rezygnację z ulubionych aktywności, brak postępów w nauce u wzorowych dotąd uczniów. Niezależnie od tego, co spowodowało te zmiany – obowiązkiem rodzica i nauczyciela jest to wyjaśnić i jeśli zajdzie taka potrzeba – wspierać podopiecznego w czasie psychoterapii.
Artykuł powstał przy współpracy z redakcją czasopisma TerapiaSpecjalna.pl.