LifestyleCzy szczepienie zaszkodzi choremu na raka?

Czy szczepienie zaszkodzi choremu na raka?

U ciężko chorych onkologicznie choroby zakaźne mogą skomplikować ich sytuację zdrowotną lub wręcz uniemożliwić leczenie. Dlatego warto skorzystać z dodatkowych zabezpieczeń, jakie dają szczepionki.

<p>Warszawa, 06.05.2021. Koronawirus w Polsce. Szczepienie przeciw COVID-19 w szpitalu modu³owym w Wojskowym Instytucie Medycznym w Warszawie, 6 bm. (ls/dw) PAP/Leszek Szymañski</p>
<p>Warszawa, 06.05.2021. Koronawirus w Polsce. Szczepienie przeciw COVID-19 w szpitalu modu³owym w Wojskowym Instytucie Medycznym w Warszawie, 6 bm. (ls/dw) PAP/Leszek Szymañski</p>

Diagnoza choroby onkologicznej nie wyklucza możliwości zaszczepienia się. Ba, często stanowi wręcz wskazanie do immunizacji. Nie tylko samego chorego na raka. Dowiedz się więcej.

Jeszcze 10 lat temu oferta szczepień dla dorosłych była bardzo skąpa. Mieliśmy dosłownie kilka szczepionek: przeciw grypie, krztuścowi i wirusowemu zapaleniu wątroby typu B.

W ostatnich latach paleta szczepień dla dorosłych znacznie się poszerzyła. Dziś (oprócz tych wymienionych powyżej) możemy zaszczepić się przeciwko pneumokokom, meningokokom, a od niedawna także przeciwko RSV i półpaścowi.

„To komplementarny zestaw szczepień, które są dedykowane dla dorosłych i osób starszych. Te ostatnie immunologicznie zaczynają przypominać dzieci, bo ich układ odpornościowy zwiększa podatność na choroby zakaźne” – mówi dr Paweł Grzesiowski, ekspert Naczelnej Rady Lekarskiej ds. walki z COVID-19.

Pandemia utorowała drogę szczepieniom u dorosłych

„W czasie pandemii zalecaliśmy szczepienia osobom w grup ryzyka – Polskie Towarzystwo Onkologiczne wydało wytyczne dla chorych na nowotwory, by się szczepili, podobnie Polskie Towarzystwo Hematologiczne, a także immunolodzy, i alergolodzy u osób z chorobami autoimmunologicznymi. Okazało się, że szczepienia nie tylko nie są przeciwwskazane, ale wręcz są zalecane pacjentom z tymi chorobami. W tym kontekście pandemia utorowała nam drogę i dziś jest nam łatwiej rozmawiać z pacjentami” – zwraca uwagę dr Grzesiowski.

W odniesieniu do osób, które chorują przewlekle, powinniśmy pamiętać także o tym, że szczepić powinny się też osoby, które znajdują się w otoczeniu chorego. Zakaźna choroba u nich może stanowić śmiertelne niebezpieczeństwo dla ciężko chorego pacjenta poddawanego trudnej i obarczonej wysokim ryzykiem powikłań terapii. Zaszczepienie osób, które przebywają z chorym onkologicznie stanowi kokon pozwalający na ochronę przed zachorowaniem na grypę, zapalenie płuc itp.

Warto pamiętać, że u ciężko chorych, którzy niejednokrotnie mają kilka linii leczenia, choroby zakaźne mogą skomplikować sytuację lub wręcz uniemożliwić leczenie. Takie sytuacje, niestety, się zdarzają.

„Dziś z powodu półpaśca musieliśmy odłożyć terapię komórkami modyfikowanymi CAR-T u ciężko chorego. Mam nadzieję, że to się zakończy pomyślnie, ale mimo wszystko ta terapia będzie opóźniona” – mówi  prof. Dominik Dytfelt z Kliniki Hematologii i Transplantacji Szpiku Uniwersytetu w Poznaniu, prezes Polskiego Konsorcjum Szpiczakowego.

Mało kto zdaje sobie sprawę, że bardzo często bezpośrednią przyczyną powikłań i śmierci w chorobach onkologicznych i hematoonkologicznych są powikłania infekcyjne – np. zapalenie płuc.

„To wynika z samej natury schorzenia hematoonkologicznego, bo przecież dotknięty tymże nowotworem jest układ immunologiczny, który z racji choroby onkologicznej jest popsuty. Dodatkowo sama terapia również upośledza układ odpornościowy. Dlatego trzeba zrobić wszystko, by zmniejszyć ryzyko infekcji. Dotyczy to zwłaszcza pierwszego okresu terapii, gdy śmiertelność sięga 10-15 proc. Szczepienia, które są skuteczne, to jest coś, co możemy i powinniśmy zrobić. Z punktu widzenia hematologa powinny być stosowane możliwie jak najszerzej” – podkreśla prof. Dytfeld.

Ale zalecenia te odnoszą się także do niehematologicznych schorzeń onkologicznych.

„Liczba szczepionek, która w tej chwili jest dostępna dla dorosłych w dużej mierze pokrywa się z kalendarzem szczepień dzieci i młodzieży. Wiele szczepionek należy podawać ponownie w życiu dorosłym. Ale też pojawiają się nowe preparaty, które mają zastosowanie w grupie dorosłych, jak choćby nowa szczepionka przeciwko RSV czy przeciwko półpaścowi” – zwraca uwagę krajowa konsultantka ds. epidemiologii dr n. med. Iwona Paradowska-Stankiewicz.

Wirus RSV, który generalnie kojarzony jest z populacją najmłodszych, jest jednak szczególnie niebezpieczny dla chorych przewlekle. W razie infekcji może m.in. nasilać objawy choroby, z jaką się borykają. Półpasiec, który bardzo często idzie w parze z chorobą nowotworową, może doprowadzić do bardzo nieprzyjemnych powikłań, m.in. tzw. neuralgii popółpaścowej.

„Pacjenci chorują na nią wiele lat, w leczeniu stosuje się ciężkie leki opioidowe, przeciwpadaczkowe, przeciwdepresyjne przyjmowane w dużych dawkach. Miewam pacjentów, którzy wychodzą z mojego gabinetu z płaczem, bo nie jestem w stanie im pomóc. To, że teraz dostępne jest szczepienie na tę chorobę, jest dużym dobrodziejstwem dla tych chorych” – mówi internista dr Przemysław Kapała z Poradni Leczenia Bólu w Warszawie.

Zwykła infekcja bywa śmiertelna

Obecnie wiele chorób nowotworowych ma charakter przewlekły – przewidywany czas życia z takim schorzeniem jest długi, często sięga kilkunastu lat, a nawet kilkudziesięciu lat. Wielu chorych zastanawia się jednak, czy powinni się szczepić, czy raczej unikać szczepień.

„Szczepionki są bezpieczne, nie zawierają żywych wirusów i mogą być stosowane nawet u osób z immunosupresją (czyli z osłabionym układem odpornościowym)” – podkreśla dr Grzesiowski.

Niestety, o ile znaczna część szczepień dla dzieci jest bezpłatna, u dorosłych wiąże się taka profilaktyka ze znacznym wydatkiem. „Komplet” szczepień, jaki powinien być zaproponowany pacjentowi onkologicznemu, kosztuje około 5 tys. zł. To często stawia lekarza w niezręcznej sytuacji. Trochę zaoszczędzić może jedynie pacjent w zaawansowanym wieku.

„To etycznie niewygodne, bo nie ma tu żadnej refundacyjnej polityki państwa. Mamy 50 proc. zniżkę na szczepienia przeciwko pneumokokom i darmowe szczepionki przeciwko grypie w wybranej grupie wiekowej (od 1 września dla osób w wieku 65 plus szczepionka przeciwko pneumokokom będzie za darmo – przyp. red.). To wszystko” – ubolewa dr Grzesiowski.

W przypadku pomyślnego wyleczenia niektórych chorób hematoonkologicznych jest paradoksalnie jeszcze gorzej. Po przeszczepieniu szpiku kostnego pacjent jest bowiem pod względem immunologicznym taki jak noworodek – należy podać mu zatem wszystkie szczepienia z dziecięcego kalendarza szczepień (inni pacjenci często nie muszą powtarzać wszystkich szczepień, a jedynie wybrane – należy jednak na ten temat rozmawiać z lekarzem – przyp. red.).

Jak mówi dr Grzesiowski, komplet to koszt ok. 6,5 tysięcy złotych. Wydatek jednak konieczny – w przeciwnym razie pacjent ryzykuje, że poradził sobie z ciężką białaczką, ale zginie z powodu „banalnej” choroby wieku dziecięcego jak np. ospa wietrzna. W Polsce jednak nie ma refundacji także i w tym przypadku, co zdaniem lekarzy jest ekonomicznym absurdem. W końcu leczenie białaczki może pochłonąć i miliony złotych, a „skąpi się” na koszt szczepionek.

Chorzy chcą się szczepić

Fundacja „My pacjenci” już od jakiegoś czasu zabiega o stworzenie kalendarza szczepień dla osób dorosłych w takiej formie, żeby był jak najbardziej przystępny.

„Plusem pandemii jest to, że osoby dorosłe uświadomiły sobie, że powinny się szczepić. A mamy tę dobrą sytuację, że dochodzą nam szczepienia na choroby, na które dotychczas szczepionek nie było. Wciąż potrzebna jest jednak edukacja, bo choć np. szczepienie na grypę w wielu miejscach jest dostępne, nawet za darmo, to poziom wyszczepienia wciąż jest bardzo niski” – zwraca uwagę Ewelina Nazarko z Fundacji „My pacjenci”.

Wszyscy, którzy brali udział w debacie o „Roli szczepień ochronnych u chorych na nowotwory”, która odbyła się podczas XIII Letniej Akademii Onkologicznej dla dziennikarzy, byli zgodni co do tego, że osoby w przewlekłej terapii szukają każdej możliwej drogi przedłużenia życia, a także zminimalizowania ryzyka sepsy, która jest zmorą osób z obniżoną odpornością.

„Nawet dziś miałem pacjenta, którego leczę na szpiczaka plazmocytowego i wypisałem mu receptę na szczepionkę na półpaśca, mimo że nie jest refundowana, a kosztuje kilkaset złotych. Obecnie wielu pacjentów ma świadomość konieczności szczepień. Osobiście nie spotkałem się z negatywnym nastawieniem do szczepień, które rekomendujemy. Jedynym problemem mogą być finanse, bo te szczepienia są relatywnie drogie” – mówi prof. Dytfeld.

Podobne doświadczenia ma dr Grzesiowski.

„Pracuję w dwóch punktach szczepień dla osób z grup ryzyka. Jeden z nich jest blisko Centrum Onkologii na Ursynowie i miałem już pacjentów, którzy w kapciach i piżamie przychodzili ze szpitala, żeby się zaszczepić. Ja nie odczuwam, by grupa pacjentów onkologicznych obawiała się szczepień. To antyszczepionkowcy starszą szczepieniami i rozprzestrzeniają mity, że szczepienia mogą wywoływać nowotwory” – mówi.

By takie bzdury nie przebijały się do świadomości społecznej potrzebna jest szeroka edukacja.

„Szczególnie, że wielu pacjentów ma wątpliwości związane ze swoją chorobą i np. obawia się czy nie przyjmą za dużo szczepień, czy łączenie szczepienia z inwazyjnym leczeniem onkologicznym nie będzie im zagrażało. To częste  pytania, z którymi pacjenci dzwonią do nas, bo wstydzą się zapytać lekarza, albo co gorsze – szukają informacji w internecie” – zwraca uwagę Ewelina Nazarko.

„Szczepienia to najskuteczniejsza profilaktyka, której efekty nie są co prawda widoczne od  razu, ale efekt i korzyści wynikające ze szczepień pojawią się z czasem, w toku życia człowieka. Warto tak inwestować w zdrowie” – zwraca uwagę konsultantka ds. epidemiologii.

Wybrane dla Ciebie

Cenimy Twoją prywatność

Kliknij "AKCEPTUJĘ I PRZECHODZĘ DO SERWISU", aby wyrazić zgodę na korzystanie w Internecie z technologii automatycznego gromadzenia i wykorzystywania danych oraz na przetwarzanie Twoich danych osobowych przez iPolska24, Wirtualną Polskę, Zaufanych Partnerów IAB (878 partnerów) oraz Zaufanych Partnerów WP (405 partnerów) a także udostępnienie przez nas ww. Zaufanym Partnerom przypisanych Ci identyfikatorów w celach marketingowych (w tym do zautomatyzowanego dopasowania reklam do Twoich zainteresowań i mierzenia ich skuteczności) i pozostałych, które wskazujemy poniżej. Możesz również podjąć decyzję w sprawie udzielenia zgody w ramach ustawień zaawansowanych.


Na podstawie udzielonej przez Ciebie zgody iPolska24, Wirtualna Polska, Zaufani Partnerzy IAB oraz Zaufani Partnerzy WP będą przetwarzać Twoje dane osobowe zbierane w Internecie (m.in. na serwisach partnerów e-commerce), w tym za pośrednictwem formularzy, takie jak: adresy IP, identyfikatory Twoich urządzeń i identyfikatory plików cookies oraz inne przypisane Ci identyfikatory i informacje o Twojej aktywności w Internecie. Dane te będą przetwarzane w celu: przechowywania informacji na urządzeniu lub dostępu do nich, wykorzystywania ograniczonych danych do wyboru reklam, tworzenia profili związanych z personalizacją reklam, wykorzystania profili do wyboru spersonalizowanych reklam, tworzenia profili z myślą o personalizacji treści, wykorzystywania profili w doborze spersonalizowanych treści, pomiaru wydajności reklam, pomiaru wydajności treści, poznawaniu odbiorców dzięki statystyce lub kombinacji danych z różnych źródeł, opracowywania i ulepszania usług, wykorzystywania ograniczonych danych do wyboru treści.


W ramach funkcji i funkcji specjalnych iPolska24 może podejmować następujące działania:

  1. Dopasowanie i łączenie danych z innych źródeł
  2. Łączenie różnych urządzeń
  3. Identyfikacja urządzeń na podstawie informacji przesyłanych automatycznie
  4. Aktywne skanowanie charakterystyki urządzenia do celów identyfikacji

Cele przetwarzania Twoich danych przez Zaufanych Partnerów IAB oraz Zaufanych Partnerów WP są następujące:

  1. Przechowywanie informacji na urządzeniu lub dostęp do nich
  2. Wykorzystywanie ograniczonych danych do wyboru reklam
  3. Tworzenie profili w celu spersonalizowanych reklam
  4. Wykorzystanie profili do wyboru spersonalizowanych reklam
  5. Tworzenie profili w celu personalizacji treści
  6. Wykorzystywanie profili w celu doboru spersonalizowanych treści
  7. Pomiar efektywności reklam
  8. Pomiar efektywności treści
  9. Rozumienie odbiorców dzięki statystyce lub kombinacji danych z różnych źródeł
  10. Rozwój i ulepszanie usług
  11. Wykorzystywanie ograniczonych danych do wyboru treści
  12. Zapewnienie bezpieczeństwa, zapobieganie oszustwom i naprawianie błędów
  13. Dostarczanie i prezentowanie reklam i treści
  14. Zapisanie decyzji dotyczących prywatności oraz informowanie o nich

W ramach funkcji i funkcji specjalnych Wirtualna Polska, Zaufani Partnerzy IAB oraz Zaufani Partnerzy WP mogą podejmować następujące działania:

  1. Dopasowanie i łączenie danych z innych źródeł
  2. Łączenie różnych urządzeń
  3. Identyfikacja urządzeń na podstawie informacji przesyłanych automatycznie
  4. Aktywne skanowanie charakterystyki urządzenia do celów identyfikacji

Dla podjęcia powyższych działań Wirtualna Polska, Zaufani Partnerzy IAB oraz Zaufani Partnerzy WP również potrzebują Twojej zgody, którą możesz udzielić poprzez kliknięcie w przycisk "AKCEPTUJĘ I PRZECHODZĘ DO SERWISU" lub podjąć decyzję w sprawie udzielenia zgody w ramach ustawień zaawansowanych.


Cele przetwarzania Twoich danych bez konieczności uzyskania Twojej zgody w oparciu o uzasadniony interes iPolska24, Wirtualnej Polski, Zaufanych Partnerów IAB oraz możliwość sprzeciwienia się takiemu przetwarzaniu znajdziesz w ustawieniach zaawansowanych.


Cele, cele specjalne, funkcje i funkcje specjalne przetwarzania szczegółowo opisujemy w ustawieniach zaawansowanych.


Serwisy partnerów e-commerce WP, z których WP może przetwarzać Twoje dane osobowe na podstawie udzielonej przez Ciebie zgody znajdziesz tutaj.


Zgoda jest dobrowolna i możesz ją w dowolnym momencie wycofać wywołując ponownie okno z ustawieniami poprzez kliknięcie w link "Ustawienia prywatności" znajdujący się w stopce każdego serwisu.


Pamiętaj, że udzielając zgody Twoje dane będą mogły być przekazywane do naszych Zaufanych Partnerów IAB i Zaufanych Partnerów WP z państw trzecich tj. z państw spoza Europejskiego Obszaru Gospodarczego.


Masz prawo żądania dostępu, sprostowania, usunięcia, ograniczenia, przeniesienia przetwarzania danych, złożenia sprzeciwu, złożenia skargi do organu nadzorczego na zasadach określonych w polityce prywatności iPolska24.


Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień Twojej przeglądarki oznacza, że pliki cookies będą umieszczane w Twoim urządzeniu końcowym. W celu zmiany ustawień prywatności możesz kliknąć w link Ustawienia zaawansowane lub "Ustawienia prywatności" znajdujący się w stopce każdego serwisu w ramach których będziesz mógł udzielić, odwołać zgodę lub w inny sposób zarządzać swoimi wyborami. Szczegółowe informacje na temat przetwarzania Twoich danych osobowych znajdziesz w polityce prywatności iPolska24.