Podczas środowej sesji Rady Miasta Krakowa większością 25 głosów przyjęta została uchwała “Gminny program leczenia niepłodności metodą zapłodnienia pozaustrojowego”. Przeciw było 18 radnych. W głosowaniu uczestniczył pełny skład rady – 43 osoby.
Autorem projektu uchwały jest przewodniczący rady miasta Dominik Jaśkowiec (KO). Oficjalne poparcie dla programu zadeklarował w ubiegłym tygodniu prezydent miasta Jacek Majchrowski.
Przeciw uchwale głosowali radni klubu Prawa i Sprawiedliwości.
“Rolą samorządu jest podjęcie działań, mających pomóc osobom, które pragną dziecka. Krakowianie i krakowianki zasługują na wsparcie miasta w jednym z najtrudniejszych momentów swojego życia” – mówił przed głosowaniem przewodniczący rady miasta.
Według konsultant projektu, Marty Górnej ze stowarzyszenia działającego na rzecz leczenia niepłodności, w Krakowie ok. 30 tys. par boryka się z problemem niepłodności i rocznie dla ok. 600 z nich in vitro jest jedyną pomocą. Konsultant poinformowała, że dzięki programowi refundacji rocznie w mieście przyjdzie na świat ok. 150 dzieci. “To ważne nie tylko z punktu widzenia zdrowotnego, ale i demograficznego – demografia niepokoi zarówno w Krakowie, jak i w całym kraju” – powiedziała Górna. Dodała, że w latach 2013-2016 dzięki ogólnopolskiemu programowi in vitro, refundowanemu wówczas przez rząd, urodziło się ponad 21 tys. dzieci.
“500 plus nie przyczyniło się do poprawy sytuacji demograficznej, a niepłodność często podawana jako przyczyna rozwodu” – podkreśliła podczas dyskusji przed głosowaniem niezależna radna Alicja Szczepańska. Z kolei Małgorzata Jantos (KO) oceniła, że bezpłodność jest jedyną chorobą, która nie ma wsparcia społecznego ze strony rządu.
Szef klubu PiS w radzie miasta Włodzimierz Pietrus zgłosił votum separatum od głosowania. Jak podkreślił, klub jest negatywnie nastawiony do uchwały o refundacji in vitro – z tych samych powodów co wcześniej. W latach poprzednich przedstawiciele PiS wyrażali wątpliwości natury etycznej metody in vitro – chodziło m.in. o losy mrożonych zarodków; proponowali też m.in. ograniczenie metody do małżeństw; pojawiały się wątpliwości co do rezerwy finansowej w budżecie miasta na realizację programu.
Po środowym głosowaniu Pietrus zarzucił radnym KO, którzy mają większość w radzie, że robią “medialny cyrk” i “manipulują”. Jak mówił, projekty uchwał, które mają “zaistnieć medialnie”, są przesuwane na początek obrad, a inne ważne tematy są dalszymi punktami sesji.
Środowe głosowanie było czwartą próbą wprowadzenia programu w Krakowie. W 2017 r. do przyjęcia uchwały zabrakło dwóch głosów. W maju 2018 r. obywatelski projekt uchwały, pod którym zebrano ponad 5 tys. podpisów i który przedstawiono radnym, również przepadł w głosowaniu. Poprzednią uchwałę Rady Miasta Krakowa, przyjętą we wrześniu 2019 r., uchylił ówczesny wojewoda małopolski Piotr Ćwik – uzasadniał on, że dokument został przyjęty z naruszeniem prawa, wykracza poza zakres upoważnienia ujętego w ustawie o samorządzie gminnym, narusza przepisy ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych.
Jaśkowiec zapowiedział w środę, że po każdym kolejnym ewentualnym rozstrzygnięciu nadzorczym wojewody, uchylającym uchwałę, do rady miasta będzie wpływał kolejny projekt uchwały, a decyzje wojewody będą zaskarżane.
Koszt realizacji programu w latach 2021-2022 wyniesie 5 mln 850 tys. zł (po 2 mln 925 tys. zł w 2021 i 2022 r.). Według Jaśkowca potrzeby finansowe będą jednak o połowę mniejsze. Według szacunków w mieście pomocy potrzebować będzie rocznie ok. 600 par, ale w praktyce korzystać z niej będzie ok. 300.
Zgodnie z projektem uchwały miasto dofinansuje tylko jedną procedurę zapłodnienia pozaustrojowego dla par mieszkających w Krakowie, które spełniają ustawowe wymogi podjęcia takiej terapii, wyraziły zgodę na samodzielne pokrycie kosztów przechowywania zarodków, a kobieta ma od 20 do 42 lat. Dofinansowanie ze strony miasta wynosiłoby do 5 tys. zł w ramach dawstwa partnerskiego lub do 2,5 tys. zł do procedury adopcji zarodka.
Jeśli wojewoda nie unieważni uchwały, to ogłoszony zostanie konkurs ofert i wybrana klinika, która będzie prowadziła tę procedurę medyczną. Pierwsze pary mogłyby skorzystać ze wsparcia najdalej w ostatnim kwartale tego roku.
“Gminny Program Leczenia Niepłodności Metodą Zapłodnienia Pozaustrojowego dla mieszkańców Krakowa” na lata 2021-2022 uzyskał warunkowo pozytywną opinię prezesa Agencji Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji, co oznacza, że przed rozpoczęciem realizacji programu należy wprowadzić w nim zmiany zgodnie z tą opinią. Wskazane zmiany zostały wprowadzone do programu.
Programy polityki zdrowotnej finansujące leczenie niepłodności metodą in vitro realizowane są m.in. przez Gdańsk, Łódź, Poznań, Warszawę, województwo mazowieckie.