Zakaz, który miał wejść w życie w przyszłym roku, dotyczył zakazu sprzedaży papierosów osobom urodzonym po 2008 roku. Polityka ta, mająca na celu powstrzymanie młodszych pokoleń przed rozpoczęciem palenia, była uznawana za kluczową w walce z paleniem – główną przyczyną zgonów, którym można zapobiec w Nowej Zelandii.
Ostra reakcja ekspertów zdrowia na tę decyzję jest wyraźna. Profesor Richard Edwards, ekspert ds. kontroli tytoniu na Uniwersytecie Otago, wyraził swoje oburzenie i rozczarowanie, nazywając to krokiem wstecz w stosunku do środków zdrowotnych, które były uznawane za wzorcowe na świecie.
W ubiegłym roku przyjęte przepisy zyskały uznanie na arenie międzynarodowej, wspierane przez badania, które wskazywały na ich potencjalne korzyści. Obejmowały one ograniczenie dostępności wyrobów tytoniowych oraz zmniejszenie poziomu nikotyny w papierosach. Modele zdrowia publicznego sugerowały, że przepisy te mogą uratować nawet do 5000 istnień rocznie.
Pomimo wcześniejszego poparcia dla tych środków, nowy rząd, kierowany przez premiera Chrisa Luxona, zaskoczył wielu swoją decyzją. Nowa minister finansów, Nicola Willis, ogłosiła, że rząd zrezygnuje z tych przepisów, argumentując, że partnerzy koalicyjni nalegali na zmianę.
Decyzja ta spotkała się z krytyką nie tylko ze strony ekspertów zdrowia publicznego, ale również ze strony społeczności maoryskiej, której przedstawiciele wskazują na nieproporcjonalnie wysokie wskaźniki palenia i związanych z tym problemów zdrowotnych w ich społeczności.
Profesor Robert Beaglehole, przewodniczący komitetu Action for Smokefree 2025, wyraził oburzenie, sugerując, że rząd działa wbrew opinii publicznej i zdrowiu obywateli. Dodatkowo, modelowanie zdrowia publicznego wskazuje, że polityka antynikotynowa mogłaby zaoszczędzić systemowi opieki zdrowotnej około 1,3 miliarda dolarów nowozelandzkich w ciągu najbliższych 20 lat.
Nowa Zelandia, dążąca do zmniejszenia wskaźnika palenia do 5% do 2025 roku i ostatecznego wyeliminowania go, stoi teraz przed wyzwaniem, jak pogodzić te cele ze zmienioną polityką rządową.