Dublin, stolica Irlandii, stał się symbolem sukcesu finansowego kraju, zwanym niekiedy “Silicon Docks” ze względu na obecność takich gigantów jak Meta, Google, Airbnb i X (dawniej Twitter). Ta koncentracja firm zwiększyła wpływy z podatków korporacyjnych, co przyczyniło się do nadwyżki.
Oto jednak, gdzie zaczynają się wyzwania. Aktywiści i obrońcy praw społecznych wzywają do inwestowania w usługi publiczne i mieszkalnictwo. Obszary takie jak północne centrum miasta Dublin pozostają jednymi z najbardziej zaniedbanych w Europie, z problemami z uzależnieniem, eksmisjami i złej jakości mieszkaniami.
Ogólnokrajowy problem z mieszkaniowością stał się kluczowym zagadnieniem społecznym i politycznym. Bezdomność w Irlandii jest na rekordowym poziomie, a przeciętny koszt wynajmu jednosypialnego mieszkania w Dublinie wynosi €1,800 (£1,550) miesięcznie. Młodzi profesjonaliści, nawet z wyższym wykształceniem, czują się wykluczeni z rynku nieruchomości.
Taoiseach (premier) Leo Varadkar stwierdził, że rząd wykorzysta niewielką część nadwyżki na spłatę długów i inwestycje w infrastrukturę. Wskazał też na ważność odpowiedzialności i umiarkowania, ponieważ “mała, otwarta gospodarka może szybko ucierpieć z powodu złych wyborów politycznych i wydarzeń międzynarodowych”.
Rząd rozważa także utworzenie „funduszu suwerennego”, który umożliwiłby zabezpieczenie dużych sum na przyszłość.
Zbliżające się wybory w 2025 roku mogą przynieść nowe wyzwania, a sposób wydawania nadwyżki stanie się kluczowym punktem dyskusji. Sinn Féin, partia lewicowa, obecnie prowadzi w sondażach, a argumenty dotyczące zarządzania miliardami będą centralne w wyścigu do rządzenia Irlandią.
Republika Irlandii stoi przed unikalną sytuacją posiadania ogromnej nadwyżki budżetowej, ale także przed wyzwaniami związanymi z nierównościami społecznymi i kryzysem mieszkaniowym. Jak kraj ten zainwestuje te środki i zrównoważy interesy różnych grup społecznych, będzie kluczowe dla jego przyszłości. Czas pokaże, czy Irlandia wykorzysta tę nadwyżkę do zbudowania silniejszego i bardziej zrównoważonego społeczeństwa.