W poniedziałek w Narodowe Święto Niepodległości prezydent Andrzej Duda odznaczył Orderem Orła Białego historyka prof. Andrzeja Nowaka oraz lekarkę prof. Grażynę Świątecką, a także przyznał inne państwowe odznaczenia m.in. Krzyż Wielki Orderu Odrodzenia Polski, Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski czy Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski.
Andrzej Nowak – historyk, publicysta, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz Polskiej Akademii Nauk, autor m.in. monumentalnych “Dziejów Polski”, został odznaczony Orderem Orła Białego w uznaniu znamienitych zasług w upowszechnianiu wiedzy historycznej i propagowaniu wartości patriotycznych, za osiągnięcia w dziedzinie nauk humanistyczno-społecznych i popularyzowanie polskiej myśli naukowej na świecie,
Grażyna Świątecka – profesor medycyny, kardiolog, twórczyni Telefonu Zaufania “Anonimowy Przyjaciel”, prezes Polskiego Towarzystwa Pomocy Telefonicznej została odznaczona Orderem Orła Białego w uznaniu znamienitych zasług w upowszechnianiu idei wrażliwości na potrzeby drugiego człowieka i bezinteresownej pomocy, za osiągnięcia w podejmowanej z pożytkiem dla kraju pracy zawodowej i służbie społeczeństwu polskiemu.
Prezydent podkreślił wielki zaszczyt jakim jest to, że może wręczyć symboliczne podziękowania od Rzeczypospolitej osobom wybitnym, które przyczyniają się całym swoim życiem – nie tylko zawodowym, ale przede wszystkim osobistym – do budowania i umacniania Rzeczypospolitej.
Podkreślił, że w przypadku odznaczeń dla prof. Grażyny Świąteckiej i prof. Andrzeja Nowaka, ani on, ani kapituła nie miała żadnych wątpliwości. Andrzej Duda zaznaczył, że prof. Grażyna Świątecka stworzyła pierwszy w Polsce telefon zaufania, co – jak zaznaczył – ocaliło życie wielu ludziom i uratowało wiele rodzin. Mówiąc o prof. Nowaku prezydent podkreślił, że jest on historykiem, który z pasją pokazuje historię w sposób niezwykle ciekawy. “Taki, który buduje postawy patriotyczne” – dodał Andrzej Duda.
W imieniu odznaczonych głos zabrał prof. Andrzej Nowak. Zaznaczył on, że gdy myśli o sensie przyznanych medali i krzyży przychodzi mu do głowy “obraz symbolu, któremu wszyscy służymy – Orła Białego”. Jak mówił, żywiołem tego symbolu jest przede wszystkim wolność, “bezkres, który można ocenić tylko z wysokości tego wzlotu polskiego orła”. “Nie widać z tej wysokości żadnych granic, nie widać podziałów, jest to wszechogarniające poczucie wolności” – mówił historyk.
“Polskość oznacza także pewne granice, pewną ukształtowaną historycznie wspólnotę. Kiedy myślę o tym połączeniu wolności z granicami, w których służymy, pracujemy, przychodzi mi na myśl wizja gniazda. Bo orzeł, żeby wzlecieć, żeby swobodnie szybować, bujać w obłokach, ogarniać cały świat twórczą fantazją swego ducha (…) potrzebuje gniazda. Żeby miał gdzie wracać ten polski orzeł, który od 1050 lat jest szybuje i wraca do gniazda” – mówił Nowak.
Historyk przypomniał pierwszego kawalera orderu Virtuti Militari Tadeusza Kościuszkę, Józefa Piłsudskiego – pierwszego z urzędu kawalera odrodzonego w II RP orderu Orła Białego i św. Jana Pawła II – pierwszego kawalera tego orderu w odrodzonej III RP. Jak mówił prof. Nowak, dwaj pierwsi z tych odznaczonych Polaków mają kopce symbolizujące wdzięczność narodu. “Dobrze by było, gdyby w przyszłym roku, 102. roku od odzyskania niepodległości, który jednocześnie będzie 100. rocznicą urodzin Jana Pawła II, “dodać wyraz wdzięczności zbiorowej dla tej postaci, czy to w formie kopca, czy jakiejś innej formie” – dodał prof. Nowak.
Poza najwyższym odznaczeniem państwowym – Orderem Orła Białego – odznaczenia państwowe z rąk prezydenta odebrało kilkadziesiąt osób zasłużonych w służbie państwu i społeczeństwu.
Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski odznaczony został Sylwester Porowski – fizyk, twórca polskiego błękitnego lasera.
Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski odznaczeni zostali: Barbara Krafft-Seidner – aktorka teatralna i filmowa oraz Stanisław Michnowski – Powstaniec Warszawski, geofizyk, autor publikacji z zakresu elektryczności atmosfery.
Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski odznaczeni zostali: Anna Gręziak – działaczka opozycji demokratycznej w PRL, lekarz, wieloletni urzędnik państwowy, Piotr Nowakowski – siatkarz, reprezentant Polski, medalista Mistrzostw Świata i Roman Zych – działacz opozycji demokratycznej w PRL, wielokrotnie aresztowany i represjonowany.
Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski odznaczeni zostali: Andrzej Bętkowski -działacz samorządowy, marszałek Województwa Świętokrzyskiego, Andrzej Czerwiński – członek Polskiego Czerwonego Krzyża, zaangażowany w promowanie honorowego krwiodawstwa, Zbigniew Gwiazda – kombatant, działacz Związku Młodocianych Więźniów Politycznych “Jaworzniacy”, członek Kapituły Orderu Krzyża Niepodległości, Stanisław Han – przedsiębiorca branży farmaceutycznej, doktor nauk biologicznych, prezes zarządu Przedsiębiorstwa Produkcji Farmaceutycznej Hasco-Lek S.A., Jolanta Jabłońska-Bonca – profesor nauk prawnych, autorka licznych publikacji oraz ekspertyz z zakresu legislacji, Wanda Krajewska-Hofman – członek młodzieżowej organizacji antykomunistycznej, działaczka “Solidarności” w latach osiemdziesiątych, następnie działająca w Sekcji Oświaty i Wychowania NSZZ “Solidarność” Region Mazowsze, Krystyna Maciąg – współzałożyciel Zespołu Pieśni i Tańca Uniwersytetu Medycznego w Lublinie, organizator koncertów charytatywnych.
Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski odznaczeni zostali: Tadeusz Burchacki – inicjator i współtwórca licznych tablic pamiątkowych, głazów pamięci i pomników poświęconych wybitnym Polakom i miejscom pamięci narodowej, Maria Gabiniewicz – pielęgnuje pamięć o polskich zesłańcach, wieloletni pracownik Instytutu Prymasowskiego Ślubów Narodu oraz Sekretariatu Prymasa Polski, Alicja Klich-Rączka – kierownik przychodni dla byłych więźniów niemieckich obozów koncentracyjnych i Dzieci Holocaustu, Cezary Kuklo – historyk i demograf, profesor Uniwersytetu w Białymstoku, ksiądz Kazimierz Niemirka – kapelan siedleckiej policji, zaangażowany w budowę Centrum Charytatywno-Duszpasterskiego w Siedlcach, Wojciech Tomczyk – dramaturg, scenarzysta teatralny i filmowy, Jerzy Wojciechowski – znawca muzyki jazzowej, organizator cyklu koncertowego “Jazz w muzeum” oraz festiwalu “Muzeum Jazz Festiwal”, ksiądz Kazimierz Wójtowicz – krzewiciel polskiej kultury w Austrii, pisarz, tłumacz, poeta, wydawca.
Krzyżem Komandorskim Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej odznaczona została Rita Cosby – amerykańska dziennikarka, córka Powstańca Warszawskiego, propagatorka polskiej historii.
Medalem Stulecia Odzyskania Niepodległości odznaczeni zostali: pułkownik Roman Ćwikliński – oficer Sztabu Generalnego Wojska Polskiego, Jan Józef Kasprzyk – historyk, działacz społeczny, szef Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych, Tadeusz Krawczak – historyk, dyrektor Archiwum Akt Nowych w Warszawie, podpułkownik Tomasz Sieńko – oficer w Dowództwie Operacyjnym Rodzajów Sił Zbrojnych, starszy chorąży sztabowy marynarki Maciej Skrzypkowski – podoficer w 3. Flotylli Okrętów oraz Mateusz Szpytma – historyk, współtwórca Muzeum Polaków Ratujących Żydów podczas II wojny światowej imienia Rodziny Ulmów w Markowej, Zastępca Prezesa Instytutu Pamięci Narodowej.(PAP)