Enzym przeżuwający koszulki T‑Shirt gotowy do walki z odpadami plastikowymi
W 2010 roku Sintawee Sulaiman, rozpoczynając pracę w laboratorium Uniwersytetu w Osace w Japonii, zaczęła modyfikować i eksperymentować z enzymem odkrytym w kupie gnijących liści obok uczelni. Enzym ten, nazwany LCC (Leaf-Branch Compost Cutinase), pomaga mikrobom rozkładać woskową powłokę liści. Sulaiman miała nadzieję, że pomoże on również w degradacji plastiku.
Pewnego popołudnia Sulaiman pocięła opakowanie plastikowe z słuchawek i zostawiła je na noc w wodzie z próbkami LCC. Rano plastik wyglądał inaczej, z widocznymi ubytkami. Okazało się, że jest to PET, polimer, w którym małe jednostki chemiczne, monomery, są mocno ze sobą połączone. Enzymy ewoluowały, aby rozkładać te wiązania, umożliwiając biodegradację materiału organicznego.
W ciągu ostatnich dwóch dekad naukowcy, w tym prof. Alain Marty z Uniwersytetu w Tuluzie we Francji, opracowali metodę na przyspieszenie tego procesu. Przez osiem lat dostosowywali LCC do specjalizacji w PET. Enzym jest teraz na tyle wydajny, że potrafi całkowicie rozłożyć polimer PET na jego składowe monomery.
Marty, obecnie główny naukowiec w Carbios, prowadzi zakład demonstracyjny w Clermont-Ferrand we Francji, gdzie procesuje się ubrania z poliestru. Firma planuje otwarcie fabryki w północno-wschodniej Francji do 2025 roku, zdolnej do recyklingu 50 000 ton odpadów PET rocznie.
Carbios nie zamierza stać się firmą recyklingową, ale licencjonować swój proces innym firmom. Już współpracują z dużymi markami, takimi jak Nestle, L’Oréal i PepsiCo. Chociaż ich produkt będzie kosztować o 60% więcej niż te pochodzące z petrochemii, przewidują obniżenie kosztów surowców dzięki dostępowi do większej ilości odpadów, które obecnie są spalane lub trafiają na wysypiska.
Inne zespoły badawcze pracują nad recyklingiem PET z użyciem różnych enzymów, ale żaden nie jest jeszcze w fazie skalowania procesu. Prof. Andy Pickford z Centrum Innowacji Enzymatycznych na Uniwersytecie w Portsmouth jest entuzjastycznie nastawiony do pracy Carbios, chociaż mniej optymistycznie patrzy na recykling innych rodzajów plastiku. Według OECD, mniej niż 10% plastiku na świecie jest recyklingowane, a co roku około połowa z 400 milionów ton odpadów plastikowych trafia na wysypiska.
