LifestyleDlaczego słowo „dieta” tak źle się kojarzy?

Dlaczego słowo „dieta” tak źle się kojarzy?

Słowo „dieta”, z języka greckiego, oznacza styl życia. Współcześnie w naszym potocznym języku być na diecie oznacza „bycie w kłopocie”. Kiedy słyszymy „jestem na diecie” mamy ochotę odpowiedzieć „przykro mi, współczuję”.

Dlaczego słowo „dieta” tak źle się kojarzy?

Dieta kojarzy się z wyrzeczeniami, rygorem i wymagającą samodyscypliną. Przez lata w quizach zadajemy pytania „Jaka dieta jest najlepsza?” i nie zauważamy, że słowo „dieta” wręcz utrudnia edukację żywieniową. Oto wnioski z badań percepcji słowa „dieta” zrealizowanych dla Krajowego Związku Grup Producentów Owoców i Warzyw przez Kantar Public oraz pierwsze opinie uznanych dietetyków – Agaty Lewandowskiej, Marty Trząsalskiej, Magdaleny Czyrynda-Koledy, Moniki Stromkie-Złomaniec i dr n. med. Daniela Śliża, prezesa Polskiego Towarzystwa Medycyny Stylu Życia.

Wnioski z badań percepcji słowa „dieta”

– Tylko 41% Polaków kojarzy dietę ze sposobem odżywiania.

– Najsilniejsze są percepcje związane z reżimem, zakazami i nakazami – „małe porcje” (35%), samodyscyplina (31%), konieczność rezygnacji z czegoś (w sumie 27%), ścisłe przestrzeganie narzuconych zasad (25%), spożywanie regularnych posiłków (26%), odchudzanie, uczucie głodu lub głodówka (25%).

– Co czwarty wskazuje na spożywanie większej ilości warzyw i owoców (27%).

– Według 9% badanych dieta kojarzy się z pracochłonnym gotowaniem (9%), zakupem drogich i wyszukanych produktów spożywczych (9%) oraz złym humorem i mniejszą chęcią do życia (8%).

– Na podobnym poziomie są skojarzenia ze smacznymi posiłkami (9%).

– Tylko według 5% Polaków dieta to dobry humor i większa chęć do życia.

Słowo „dieta” często zamyka nas w schematach

„Słowo dieta powoduje, że zamykamy się w pewnych ramach i poza te schematy nie możemy wyjść. Kiedy pada słowo „dieta” najczęściej słyszymy odchudzanie, wyrzeczenia, coś z czego musimy zrezygnować, listę zakazów. Automatycznie pojawia się frustracja, złość, niewiara, że wyjdzie, projekcja, że my tego na dłuższą metę nie udźwigniemy, że to będzie rozwiązanie na krótko. Naszą rolą, dietetyków i psychodietetyków, jest zmienić to myślenie. Słowo >>dieta<< wszyscy postrzegać powinniśmy jako kreacja nawyków żywieniowych i jako chęć zmiany trwałej, na lata. Jako coś, co poprawi nam jakość życia, poprawi nasz nastrój, codzienne funkcjonowanie, a nie spowoduje, że cały czas będziemy sfrustrowani i przekonani, że czegoś nie można. Naszą rolą jest pokazać, że zdrowy styl życia może być fajny, smaczny i przyjemny” – mówi Magdalena Czyrynda-Koleda, dietetyk i psychodietetyk, współzałożycielka poradni Z kaloriami na pieńku.

Kiedy mówimy dieta, ludzie słyszą odchudzanie

„Używanie słowa dieta raczej nie pomaga, ponieważ większość osób postrzega je jako nieprzyjemne, bolesne, ograniczające. Dietetycy używają tego słowa dla uproszczenia. Jest po prostu krótsze niż >>sposób żywienia<< albo >>styl życia<<. Musimy wypracować komunikację, która zaspokoi potrzeby pacjenta, a jednocześnie pozwoli się łatwo komunikować specjaliście. Staramy się do tego podejść jak najbardziej elastycznie i dostosować dietę do siebie, a nie siebie do diety. Ważna jest zmiana postrzegania sposobu odżywiania jako czegoś, co nas ogranicza. Ważne jest myślenie i mówienie do siebie językiem korzyści. Starajmy się skupić na pozytywach, na tym, co możemy osiągnąć, co chcemy osiągnąć, a nie na tym, co musimy, co powinniśmy albo co inni robią” – dodaje Agata Lewandowska, dietetyk, psychodietetyk, autorka ponad 20 książek pomagających w zdrowym odżywianiu, LewandowskaAgata.pl.

Specjaliści inaczej rozumieją słowo „dieta”

Okazało się, że słowo dieta jest interpretowane inaczej przez konsumentów i przed specjalistów do spraw żywienia. Konsumenci interpretują dietę jako kaganiec, coś trudnego, czasowego, coś bez przyjemności.

„Powinniśmy działać dwutorowo. Z jednej strony tłumaczyć, że słowo dieta to nie są ograniczenia, że to jest szerokie pojęcie, które opisuje styl życia. Z drugiej, częściej używać sformułowania >>sposób odżywiania<<, który jest smaczny, służy zdrowiu, profilaktyce chorób metabolicznych czy chorób nowotworowych. Czasami, jako specjaliści, wysilmy się i zbudujmy dłuższą wypowiedź. Nie skracajmy jej, bo okazuje się, że używając słowa >>dieta<< konsumenci zupełnie inaczej nas odbierają, zupełnie inaczej rozumieją to, co my chcemy im zakomunikować” – przekonuje Monika Stromkie-Złomaniec, dietetyk kliniczny, ekspert ogrodniczego Core Teamu, Z kaloriami na pieńku.

Słowo „dieta” z greckiego oznacza styl życia

Słowo dieta kojarzy się z ograniczeniami, wysiłkiem, generalnie z niczym przyjemnym. Trudno, podpierając się tym słowem, wprowadzić pozytywny nastój i coś podpowiedzieć Polakom.

„Powinniśmy przejąć odpowiedzialność za swoje zdrowie. Nie szukać wymówek, dieta, jojo, nie zasłaniajmy się żadnymi słówkami. Tu chodzi o dobrostan, im bardziej będziemy zdrowi, tym życie będzie dla nas lepsze. Właśnie na tym polega nasza edukacja” – podsumowuje Marta Trząsalska, dietetyk, trener, promotorka zdrowia, Dietetyka & Lifestyle.

Badania tego, jak odbieramy słowo „dieta”, zostały zainicjowane przez producentów warzyw i owoców.

Producenci dzielą się wynikami badań, organizują spotkania z dziennikarzami i debaty dietetyków. Wszystkich łączy troska o kondycję Polaków i chęć, by edukacja żywieniowa – nauka zasad codziennego odżywiania i kształtowania nawyków żywieniowych – kojarzyła się jako coś przyjemnego.

Kreujmy nawyki, nie diety

Dieta, w potocznym rozumieniu tego słowa, jest ograniczona w czasie i trudno ją powiązać z promocją stylu życia.

„Diety, nawet te modne, nie zmienią nawyków, które wynosimy z domu jako dzieci. Wyzwaniem jest nasze postrzeganie jedzenia i kultura stołu. To czyni zmiany tak trudnym” – puentuje dr n. med. Daniel Śliż, prezes Polskiego Towarzystwa Medycyny Stylu Życia.
„Jako Polacy możemy jeść bardzo zdrowo, a jednak tego nie robimy. Badania pokazują, jak słowo >>dieta<< sabotuje nasze wysiłki. Okazuje się, że ma fatalne skojarzenia. Ze sposobem codziennego odżywiania kojarzy je tylko 4 na 10 Polaków. Reszta kojarzy słowo >>dieta<< z chorobą, odchudzaniem, efektem jo-jo, czyli niewiarą w sukces i z brakiem sukcesów. A lepsze odżywianie to lepsze życie, lepsze samopoczucie, forma, większa atrakcyjność, to smak i cieszenie się posiłkami. Dziś tylko 5% Polaków słowo >>dieta<< łączy z poprawą nastroju i większą chęcią do życia. Musimy to zmienić. Jako producenci zapraszamy do współpracy wszystkich, którzy widzą, jak ważny jest klimat wokół odżywiania, żywności, interdyscyplinarnej współpracy” – zaprasza Witold Boguta, prezes Krajowego Związku Grup Producentów Owoców i Warzyw i lider zespołu Core Team ds. promocji roli owoców i warzyw w codziennym odżywianiu.

Informacja o badaniu: zrealizowane w dniach 15-20 lutego 2023 r., techniką wywiadów bezpośrednich w domach respondentów, na reprezentatywnej próbie 1010 Polaków w wieku 15 lat i więcej. Sondaż realizowany przez Kantar Public, przy współpracy z agencją INSPIRE smarter branding.

Pełne wyniki badań percepcji słowa „dieta” – link

Opracowanie sfinansowano ze środków Funduszu Promocji Owoców i Warzyw w ramach realizacji przez Krajowy Związek Grup Producentów Owoców i Warzyw projektu „Czas na polskie superowoce!, edycja IV”. Projekt jest realizowany pod honorowym patronatem Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi.

Wybrane dla Ciebie

Cenimy Twoją prywatność

Kliknij "AKCEPTUJĘ I PRZECHODZĘ DO SERWISU", aby wyrazić zgodę na korzystanie w Internecie z technologii automatycznego gromadzenia i wykorzystywania danych oraz na przetwarzanie Twoich danych osobowych przez iPolska24, Wirtualną Polskę, Zaufanych Partnerów IAB (878 partnerów) oraz Zaufanych Partnerów WP (405 partnerów) a także udostępnienie przez nas ww. Zaufanym Partnerom przypisanych Ci identyfikatorów w celach marketingowych (w tym do zautomatyzowanego dopasowania reklam do Twoich zainteresowań i mierzenia ich skuteczności) i pozostałych, które wskazujemy poniżej. Możesz również podjąć decyzję w sprawie udzielenia zgody w ramach ustawień zaawansowanych.


Na podstawie udzielonej przez Ciebie zgody iPolska24, Wirtualna Polska, Zaufani Partnerzy IAB oraz Zaufani Partnerzy WP będą przetwarzać Twoje dane osobowe zbierane w Internecie (m.in. na serwisach partnerów e-commerce), w tym za pośrednictwem formularzy, takie jak: adresy IP, identyfikatory Twoich urządzeń i identyfikatory plików cookies oraz inne przypisane Ci identyfikatory i informacje o Twojej aktywności w Internecie. Dane te będą przetwarzane w celu: przechowywania informacji na urządzeniu lub dostępu do nich, wykorzystywania ograniczonych danych do wyboru reklam, tworzenia profili związanych z personalizacją reklam, wykorzystania profili do wyboru spersonalizowanych reklam, tworzenia profili z myślą o personalizacji treści, wykorzystywania profili w doborze spersonalizowanych treści, pomiaru wydajności reklam, pomiaru wydajności treści, poznawaniu odbiorców dzięki statystyce lub kombinacji danych z różnych źródeł, opracowywania i ulepszania usług, wykorzystywania ograniczonych danych do wyboru treści.


W ramach funkcji i funkcji specjalnych iPolska24 może podejmować następujące działania:

  1. Dopasowanie i łączenie danych z innych źródeł
  2. Łączenie różnych urządzeń
  3. Identyfikacja urządzeń na podstawie informacji przesyłanych automatycznie
  4. Aktywne skanowanie charakterystyki urządzenia do celów identyfikacji

Cele przetwarzania Twoich danych przez Zaufanych Partnerów IAB oraz Zaufanych Partnerów WP są następujące:

  1. Przechowywanie informacji na urządzeniu lub dostęp do nich
  2. Wykorzystywanie ograniczonych danych do wyboru reklam
  3. Tworzenie profili w celu spersonalizowanych reklam
  4. Wykorzystanie profili do wyboru spersonalizowanych reklam
  5. Tworzenie profili w celu personalizacji treści
  6. Wykorzystywanie profili w celu doboru spersonalizowanych treści
  7. Pomiar efektywności reklam
  8. Pomiar efektywności treści
  9. Rozumienie odbiorców dzięki statystyce lub kombinacji danych z różnych źródeł
  10. Rozwój i ulepszanie usług
  11. Wykorzystywanie ograniczonych danych do wyboru treści
  12. Zapewnienie bezpieczeństwa, zapobieganie oszustwom i naprawianie błędów
  13. Dostarczanie i prezentowanie reklam i treści
  14. Zapisanie decyzji dotyczących prywatności oraz informowanie o nich

W ramach funkcji i funkcji specjalnych Wirtualna Polska, Zaufani Partnerzy IAB oraz Zaufani Partnerzy WP mogą podejmować następujące działania:

  1. Dopasowanie i łączenie danych z innych źródeł
  2. Łączenie różnych urządzeń
  3. Identyfikacja urządzeń na podstawie informacji przesyłanych automatycznie
  4. Aktywne skanowanie charakterystyki urządzenia do celów identyfikacji

Dla podjęcia powyższych działań Wirtualna Polska, Zaufani Partnerzy IAB oraz Zaufani Partnerzy WP również potrzebują Twojej zgody, którą możesz udzielić poprzez kliknięcie w przycisk "AKCEPTUJĘ I PRZECHODZĘ DO SERWISU" lub podjąć decyzję w sprawie udzielenia zgody w ramach ustawień zaawansowanych.


Cele przetwarzania Twoich danych bez konieczności uzyskania Twojej zgody w oparciu o uzasadniony interes iPolska24, Wirtualnej Polski, Zaufanych Partnerów IAB oraz możliwość sprzeciwienia się takiemu przetwarzaniu znajdziesz w ustawieniach zaawansowanych.


Cele, cele specjalne, funkcje i funkcje specjalne przetwarzania szczegółowo opisujemy w ustawieniach zaawansowanych.


Serwisy partnerów e-commerce WP, z których WP może przetwarzać Twoje dane osobowe na podstawie udzielonej przez Ciebie zgody znajdziesz tutaj.


Zgoda jest dobrowolna i możesz ją w dowolnym momencie wycofać wywołując ponownie okno z ustawieniami poprzez kliknięcie w link "Ustawienia prywatności" znajdujący się w stopce każdego serwisu.


Pamiętaj, że udzielając zgody Twoje dane będą mogły być przekazywane do naszych Zaufanych Partnerów IAB i Zaufanych Partnerów WP z państw trzecich tj. z państw spoza Europejskiego Obszaru Gospodarczego.


Masz prawo żądania dostępu, sprostowania, usunięcia, ograniczenia, przeniesienia przetwarzania danych, złożenia sprzeciwu, złożenia skargi do organu nadzorczego na zasadach określonych w polityce prywatności iPolska24.


Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień Twojej przeglądarki oznacza, że pliki cookies będą umieszczane w Twoim urządzeniu końcowym. W celu zmiany ustawień prywatności możesz kliknąć w link Ustawienia zaawansowane lub "Ustawienia prywatności" znajdujący się w stopce każdego serwisu w ramach których będziesz mógł udzielić, odwołać zgodę lub w inny sposób zarządzać swoimi wyborami. Szczegółowe informacje na temat przetwarzania Twoich danych osobowych znajdziesz w polityce prywatności iPolska24.