Te materiały są wykorzystywane do produkcji układów scalonych oraz mają zastosowania militarne. Ograniczenia zostały wprowadzone w odpowiedzi na starania Waszyngtonu o ograniczenie dostępu Pekinu do zaawansowanej technologii mikroprocesorowej.
Chiny są największym graczem na świecie w łańcuchu dostaw galu i germanu. Według organizacji branżowej Critical Raw Materials Alliance (CRMA) produkuje 80% galu i 60% germanu na świecie. Te materiały są “pierwiastkami pobocznymi”, co oznacza, że zazwyczaj nie występują same w przyrodzie, często są produktem ubocznym innych procesów.
Oprócz USA, zarówno Japonia, jak i Holandia – gdzie znajduje się kluczowy producent sprzętu do produkcji układów scalonych, firma ASML – nałożyły ograniczenia w eksporcie technologii chipowej do Chin.
Według Colina Hamiltona z firmy inwestycyjnej BMO Capital Markets: “Timing tej decyzji Chin nie jest przypadkowy, biorąc pod uwagę ograniczenia w eksporcie układów scalonych ogłoszone przez Holandię i innych”. Dodał również: “Po prostu, jeśli nie dostarczysz nam układów scalonych, nie dostarczymy ci materiałów do ich produkcji”.
Trwający od dłuższego czasu konflikt między dwiema największymi gospodarkami świata budzi obawy dotyczące tzw. “nacjonalizmu surowcowego”, czyli gdy rządy gromadzą kluczowe materiały, aby wywierać wpływ na inne kraje.
“Obserwujemy coraz większą rezygnację rządów z narracji o globalizacji” – mówi dr Gavin Harper, badacz materiałów krytycznych na Uniwersytecie w Birmingham. “Idea, że międzynarodowe rynki dostarczą materiałów, odeszła w przeszłość, a jeśli spojrzymy na cały obraz, przemysł zachodni może zmierzać do pewnego zagrożenia egzystencjalnego.”
Galluim arsenide – związek galu i arsenu – jest używany w wysokoczęstotliwościowych układach scalonych, jak również w produkcji diod elektroluminescencyjnych (LED) i paneli słonecznych. Według CRMA, tylko kilka firm na świecie produkuje galuim arsenide w odpowiedniej czystości do zastosowań elektronicznych.
German jest również wykorzystywany do produkcji mikroprocesorów i ogniw słonecznych. Ma także zastosowanie w noktowizorach, które są “kluczowe dla militariów” – powiedział pan Hamilton.
Eksperci ostrzegają, że uzbrojenie zasobów i zdolności technologicznych – tak jak uczynili to zarówno USA, jak i Chiny – będzie miało również globalne konsekwencje jeśli chodzi o środowisko. Ważne nowe technologie zielone są uzależnione od tego rodzaju materiałów.
Ogłoszone przez Chiny ograniczenia w eksporcie tych kluczowych materiałów mogą mieć ograniczony wpływ w długim okresie. Mimo że Chiny są głównym eksporterem galu i germanu, istnieją zamienniki dla tych materiałów w produkcji komponentów, takich jak układy scalone, o czym informuje firma konsultingowa Eurasia Group.
Eksperci podkreślają podobieństwa do sytuacji sprzed ponad dekady, kiedy Chiny ograniczyły eksport rzadkich ziem. Wtedy pojawiło się więcej eksporterów, a dominacja Chin w tym łańcuchu dostaw spadła z 98% do 63%.
“Możemy oczekiwać rozwoju i wykorzystania alternatywnych źródeł galu i germanu, a także intensyfikacji działań w zakresie recyklingu tych surowców i identyfikowania bardziej dostępnych alternatyw” – mówi Anna Ashton z Eurasia Group.
Jednakże dywersyfikacja łańcuchów dostaw i budowanie zdolności wydobycia oraz przetwarzania metali, takich jak gal i german, potrwa kilka lat. W dłuższej perspektywie kraje bogate w surowce, takie jak Australia i Kanada, widzą kryzys materiałowy jako szansę.
Eksperci ostrzegają, że warto zwrócić uwagę na kierunek, w jakim zmierza sytuacja, choć wpływ najnowszych ograniczeń w eksporcie nie będzie katastrofalny dla przemysłu ani konsumentów.