Wirus Zika manipuluje ludzką skórą, by skuteczniej się rozprzestrzeniać
Nowe badania przeprowadzone przez naukowców z Liverpool School of Tropical Medicine (LSTM) ujawniły zaskakujący mechanizm działania wirusa Zika. Okazuje się, że infekcja wywo łuje zmiany w metabolizmie skóry, które czynią ją bardziej atrakcyjną dla komarów – głównych nosicieli wirusa.
Zika – globalne zagrożenie zdrowotne
Wirus Zika, który od kilku lat rozprzestrzenia się w Afryce, Ameryce Południowej, na Karaibach, w Azji Południowo-Wschodniej i Oceanii, przenoszony jest głównie przez komary egipskie (Aedes aegypti). U większości zakażonych choroba przebiega łagodnie lub bezobjawowo, ale dla kobiet w ciąży stanowi poważne zagrożenie – może powodować poważne wady wrodzone płodu, zwłaszcza uszkodzenia mózgu.
Mimo trwających badań wciąż nie opracowano skutecznej szczepionki, a zmiany klimatyczne oraz postępująca urbanizacja sprzyjają ekspansji komarów przenoszących Zikę, dengę i wirusa chikungunya.
Skóra jak magnes dla komarów
Wyniki badań, opublikowane w czasopiśmie "Communications Biology", wskazują, że wirus Zika manipuluje ludzkim organizmem w celu własnego przetrwania. Infekcja zmienia ekspresję genów i białek w fibroblastach skórnych – komórkach odpowiedzialnych za integralność strukturalną skóry.
Te zmiany prowadzą do zwiększonej produkcji lotnych związków organicznych (LZO) – substancji chemicznych, które działają jak przynęta dla komarów. Skóra zakażonych osób emituje większą ilość tych związków, co sprawia, że komary są bardziej skłonne do ukąszeń, co z kolei sprzyja dalszemu przenoszeniu wirusa.
Nowe możliwości walki z wirusem
Badanie, które opierało się na zaawansowanej analizie metaproteomu, dostarczyło naukowcom cennych informacji o sposobach działania wirusa.
– Wirus Zika nie jest biernym pasażerem – aktywnie manipuluje biologią człowieka, by zapewnić sobie przetrwanie – podkreśla dr Noushin Emami, współautor badania.
Zdaniem ekspertów odkrycie może pomóc w opracowaniu nowych strategii walki z arbowirusami, w tym genetycznych interwencji, które zakłócą atrakcyjny dla komarów "sygnał" emitowany przez skórę zakażonych osób.
– Możemy opracować metody, które uniemożliwią komarom rozpoznawanie nosicieli wirusa i w ten sposób ograniczą jego rozprzestrzenianie się – dodaje dr Emami.
Pilne wyzwanie dla naukowców
Ze względu na rosnącą liczbę zakażeń i rozszerzający się zasięg występowania komarów Aedes, naukowcy podkreślają pilną potrzebę dalszych badań nad wirusem Zika. Odkrycie mechanizmu przyciągania komarów może otworzyć nowe możliwości w walce z epidemią, zanim wirus rozprzestrzeni się na jeszcze większą skalę.
