“Warszawa w trzech odsłonach” – od niedzieli wystawa plenerowa Muzeum Getta Warszawskiego

Czwarta wystawa plenerowa Muzeum Getta Warszawskiego to zaproszenie na spacer wybranymi ulicami stolicy, które na przestrzeni zaledwie kilkudziesięciu lat zmieniały swoje oblicze. To wielokulturowe niegdyś miasto było miejscem gehenny jego mieszkańców, ich bohaterskiego oporu, jak również kolebką artystów, sławnych postaci i miejsc. Ich ślady odnajdujemy we współczesnym otoczeniu.

Muzeum Getta Warszawskiego przekonuje, że “zwiedzając Warszawę, należy na nią patrzeć przez pryzmat tego, co było, co zostało zburzone i odrodziło się na gruzach z popiołu”.

Na wystawę “Warszawa w trzech odsłonach” złożyło się 12 plansz ukazujących przemiany 12 miejsc centrum Warszawy. W trzech odsłonach zobaczymy: Pl. Bankowy, ulice: Złotą, Chłodną, Leszno, Gęsią, Zielną, Graniczną i Królewską, a także Pl. Żelaznej Bramy i Hale Mirowskie, Synagogę na Tłomackiem i Pl. Grzybowski.

Zdjęcia podchodzą ze zbiorów Żydowskiego Instytutu Historycznego, Instytutu Sztuki PAN, Archiwum Państwowego Warszawy, Muzeum Powstania Warszawskiego, Mazowieckiego Warszawskiego Konserwatora Zabytków, Polskiej Agencji Prasowej, Fundacji 39, Biblioteki Kongresu i Biblioteki Narodowej.

Muzeum zwraca uwagę, że “na początku XX w. Warszawa, siedziba jednej z prowincjonalnych guberni ówczesnego imperium rosyjskiego, była gęsto zaludnionym, zatłoczonym miastem, z siecią wąskich ulic, podwórzy-studni i wszechobecnych szyldów sklepowych”. “Była jednak miastem niezwykle żywym, pełnym kontrastów i czasem zachwycającym swą architekturą. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości, w latach dwudziestych i trzydziestych, stolica Polski zaczęła przeobrażać się w nowoczesną, tętniącą życiem metropolię, której rozwój przerwał wybuch wojny światowej” – dodano.

Przypomniano, że “niemal od pierwszych dni okupacji Niemcy rozpoczęli prześladowania ludności”. “Szybko wprowadzono szereg zarządzeń dyskryminujących Żydów i sankcjonujących pierwsze represje, aby wkrótce podzielić miasto murami getta, tworząc w samym centrum największe więzienie ówczesnego świata” – podkreśla Muzeum Getta Warszawskiego.

Stłoczono w nim blisko 1/3 mieszkańców stolicy, dla których każdy dzień był walką o ludzką godność i przetrwanie. W kwietniu 1941 r. wraz z przesiedleńcami w getcie mogło przebywać nawet 400 tys. ludzi, i na taką szacowana jest łączna liczba jego ofiar. Wśród nich blisko 100 tys. zginęło lub zmarło głównie z głodu i chorób oraz w trakcie akcji wysiedleńczych, a ok. 300 tys. w obozie zagłady w Treblince.

Po likwidacji getta i stłumieniu tamtejszego powstania wiosną 1943 r., ta część miasta została zrównana z ziemią.

Po Powstaniu Warszawskim okupanci zniszczyli kolejne dzielnice miasta. Po zakończeniu wojny z morza ruin i gruzów wyłaniały się tylko nieliczne fragmenty zabudowań. Mimo to, w niedługim czasie rozpoczęto proces odbudowy Warszawy, a stolica zaczęła odzyskiwać dawną świetność i blask.

Ekspozycja “Warszawa w trzech odsłonach” jest związana z obchodami 80. rocznicy wybuchu II wojny światowej.

Wernisażowi wystawy zaplanowanemu na niedzielę, 8 września, o godz. 12 będzie towarzyszyć spacer varsavianistyczny – Jagny Kofty. Ekspozycję będzie można oglądać do 15 listopada.

Kuratorem wystawy jest Magdalena Piecyk, magister historii sztuki, doktor nauk humanistycznych w zakresie historii, absolwentka Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie, przewodnik miejski, wykładowca. Piecyk jest członkiem Instytutu Studiów nad Sztuką Świata, autorką artykułów i współredaktorką publikacji naukowych. Interesuje się sztuką i rzemiosłem artystycznym Bliskiego i Dalekiego Wschodu oraz fotografią XIX i XX wieku.

Muzeum Getta Warszawskiego to państwowa instytucja kultury. Została powołana w marcu 2018 roku decyzją ministra kultury i dziedzictwa narodowego. Jej celem jest upowszechnianie wiedzy o historii getta warszawskiego i innych dzielnic zamkniętych, utworzonych przez Niemców w całej Polsce podczas II wojny światowej.

Otwarcie stałej wystawy MGW zaplanowano na kwiecień 2023 roku, w budynku dawnego Szpitala Dziecięcego Bersohnów i Baumanów przy ul. Siennej 60. (PAP)