BiznesMF: w Polsce nie ma niebezpieczeństwa związanego ze wzrostem długu

MF: w Polsce nie ma niebezpieczeństwa związanego ze wzrostem długu

W Polsce nie ma niebezpieczeństwa związanego ze wzrostem długu publicznego, zmniejsza się on w relacji do PKB, a większość długu Skarbu Państwa jest w rękach krajowych – poinformował PAP wiceminister finansów Piotr Nowak.

MF: w Polsce nie ma niebezpieczeństwa związanego ze wzrostem długu

Wzrost długu na świecie zaliczono do kluczowych tematów w tegorocznym, styczniowym raporcie Banku Światowego Global Economy Prospects. W publikacji napisano, że w ciągu ostatnich 50 lat miały miejsce cztery fale akumulacji długu, trzy z nich zakończyły się kryzysami finansowymi w wielu krajach rozwijających się (EMDA – emerging markets and developing economies). Zauważono, że mimo iż niskie stopy procentowe zmniejszają niektóre ryzyka związane z wysokim długiem, obecna fala, która rozpoczęła się w 2010 r., charakteryzuje się największym, najszybszym i najbardziej szerokim wzrostem zadłużenia spośród wszystkich czterech.

Nowak pytany był przez PAP, czy tendencja, o której mówi Bank Światowy dotyczy także Polski, czy w związku z tym grozi nam kryzys finansowy.

“W zakresie długu publicznego, w Polsce nie występują niebezpieczeństwa związane z jego narastaniem. Wręcz przeciwnie, dług publiczny w Polsce jest znacząco niższy (na koniec 2018 r. 48,9 proc. PKB wg definicji unijnej) niż w całej Unii Europejskiej (80,4 proc.) czy strefie euro (85,9 proc.). Polska jest jednym z 14 na 28 państw UE z długiem publicznym poniżej wartości referencyjnej 60 proc. PKB” – poinformował wiceminister Nowak.

Podkreślił, że sukcesywnie zmniejsza się dług w relacji do PKB – o 5,3 pkt proc. w latach 2017-2018. “Zgodnie z przyjętą przez rząd Strategią zarządzania długiem sektora finansów publicznych w latach 2020-2023, nadal będzie się zmniejszał: do 47 proc. w 2019 r., 46,5 proc. w 2020 r. i 42,8 proc. w 2023 r.” – dodał.

Przedstawiciel Ministerstwa Finansów zwrócił uwagę na mechanizmy zapobiegające nadmiernemu narastaniu długu, zawarte w polskim prawie, z tym konstytucyjny limit 60 proc. PKB oraz zawarte w ustawie o finansach publicznych procedury ostrożnościowe i sanacyjne oraz stabilizującą regułę wydatkową.

“Bezpieczna jest również struktura długu publicznego. Dług Skarbu Państwa w walutach obcych sukcesywnie się obniża i obecnie stanowi ok. 27 proc.), a strategia zakłada jego dalsze obniżenie, poniżej 25 proc. Większość długu Skarbu Państwa znajduje się w posiadaniu inwestorów krajowych” – podkreślił.

Główny ekonomista banku Pekao Marcin Mrowiec powiedział w rozmowie z PAP, że porównując poziom zadłużenia w Polsce z poziomem zadłużenia gospodarek, które uważamy za stabilne, pokazywanych jako wzorce, to jest ono u nas wciąż relatywnie nieduże. Nie wzrosło też bardzo od ostatniego kryzysu finansowego. Ekonomista przyznał, że co prawda zmiany w OFE istotnie zmniejszyły dług, ale z drugiej strony wcześniej system OFE wyraźnie dług podbijał.

“Relatywnie rzecz biorąc nasze zadłużenie także względem zagranicy nie jest duże” – zaznaczył. Zwrócił uwagę, że w ciągu dekady liczonej od 2008 r. dług mocno wzrósł w krajach rozwiniętych, a główne państwa strefy euro – poza Niemcami – mają bardzo wysokie zadłużenie.

Z przedstawionych przez ekonomistę danych wynika, że o ile na koniec 2018 r. dług publiczny w Polsce wyniósł 48,9 proc. PKB, to we Włoszech stanowił 134,9 proc. PKB, w USA – 104,3 proc., we Francji 98,3 proc., Hiszpanii – 97,6 proc., a średnia dla strefy euro wyniosła 87,9 proc. PKB.

“W poprzednich latach wzrost zadłużenia był związany ze stymulacją gospodarki, miał miejsce w otoczeniu niskiej inflacji i – co z tego wynikało – niskich, bądź spadających rentowności obligacji. Łatwiej się było zadłużać i nie było to postrzegane jako ryzyko” – tłumaczy Mrowiec.

Jego zdaniem pierwszy test przyjdzie jednak, kiedy Europejski Bank Centralny wycofa się z polityki ujemnych stóp procentowych i skupu aktywów. “Jeżeli rentowności zaczną rosnąć, to pojawią się pytania o wypłacalność najbardziej zadłużonych krajów. Wtedy możemy mieć do czynienia z powrotem +kryzysu zadłużeniowego+” – uważa ekonomista.

Według niego Polska – ze względu na relatywnie niski dług – nie da impulsu do takiego kryzysu. Ponieważ rentowności polskich obligacji nie spadły tak bardzo jak w innych krajach, więc nie odbiją tak znacząco w górę.

“Myślę, że jeśli kiedyś nadejdzie kryzys zadłużeniowy, to w pierwszej kolejności dotknie kraje najbardziej zadłużone, np. w Europie i będzie się to odbywało w sytuacji wzrostu presji inflacyjnej albo wzrostu rentowności. Siłą rzeczy odbiłoby się to na realnej gospodarce i rynkach finansowych, także polskim. Trzeba się liczyć z tym, że także w Polsce rentowności by wzrosły” – dodał.

Ekonomista zwrócił też uwagę, że im większe zadłużenie krajów (np. dług Japonii przekracza 200 proc. PKB), tym większe prawdopodobieństwo, że kiedyś nie będzie ono spłacane. Może mieć to znaczenie praktyczne dla Polski, jeśli chodzi o strukturę rezerw.

“Pojawia się pytanie, czy dalej powinniśmy utrzymywać rezerwy w obligacjach krajów, których zadłużenie jest wyraźnie większe od naszego oraz jaka jest wartość ekonomiczna tych obligacji w długim terminie. Moim zdaniem to argument za tym, aby jeszcze bardziej zwiększać skalę rezerw w złocie wobec utrzymywania ich w obligacjach. Ceny obligacji emitowanych przez rządy największych krajów europejskich są już tak wysokie, że trudno oczekiwać, aby mogły jeszcze wyraźniej wzrosnąć – więc możemy być w dobrym czasie aby je sprzedać. ” – tłumaczy Mrowiec.

“Biorąc pod uwagę sytuację fundamentalną tych krajów, skalę zadłużenia i wyzwań, np. demograficznych stojących przed nimi, powinniśmy przeważać złoto, czy srebro w naszych rezerwach, natomiast redukować skalę utrzymywania rezerw w obligacjach najbardziej zadłużonych krajów” – podsumował.

Institute of International Finance podał w raporcie z 13 stycznia br., że na koniec trzeciego kwartału 2019 r. światowy dług w relacji do PKB wyniósł 322 proc., ustanawiając rekord wszech czasów. Łączne zadłużenie zbliżyło się do 253 bln dol., na co wpływ miały przede wszystkim gospodarki rozwinięte (180 bln dol.). Całkowite zadłużenie, w tym gospodarstw domowych, rządów i w sektorze korporacji finansowych i niefinansowych, zwiększyło się o 9 bln dol. w pierwszych trzech kwartałach 2019 roku – najmocniej do tego przyczynił się wzrost w segmencie finansów publicznych (o 3,5 bln dol.) i korporacji niefinansowych(o 3 bln dol.).

Analitycy IIF szacują, że w pierwszym kwartale br. łączny dług, wspierany niskimi stopami procentowymi i łagodnymi warunkami gospodarowania, przekroczy 257 bln dol., na co wpłynie przede wszystkim wzrost zadłużenia w sektorze niefinansowym. Ich zdaniem, wstępne dane za pełny 2019 r. wskazują, że światowy dług w relacji do PKB rósł w tym okresie w najszybszym tempie od 2016 r. mimo, że światowy wzrost gospodarczy spadł do najniższego poziomu od kryzysu finansowego z lat 2008-2009. (PAP)

Wybrane dla Ciebie

Cenimy Twoją prywatność

Kliknij "AKCEPTUJĘ I PRZECHODZĘ DO SERWISU", aby wyrazić zgodę na korzystanie w Internecie z technologii automatycznego gromadzenia i wykorzystywania danych oraz na przetwarzanie Twoich danych osobowych przez iPolska24, Wirtualną Polskę, Zaufanych Partnerów IAB (878 partnerów) oraz Zaufanych Partnerów WP (405 partnerów) a także udostępnienie przez nas ww. Zaufanym Partnerom przypisanych Ci identyfikatorów w celach marketingowych (w tym do zautomatyzowanego dopasowania reklam do Twoich zainteresowań i mierzenia ich skuteczności) i pozostałych, które wskazujemy poniżej. Możesz również podjąć decyzję w sprawie udzielenia zgody w ramach ustawień zaawansowanych.


Na podstawie udzielonej przez Ciebie zgody iPolska24, Wirtualna Polska, Zaufani Partnerzy IAB oraz Zaufani Partnerzy WP będą przetwarzać Twoje dane osobowe zbierane w Internecie (m.in. na serwisach partnerów e-commerce), w tym za pośrednictwem formularzy, takie jak: adresy IP, identyfikatory Twoich urządzeń i identyfikatory plików cookies oraz inne przypisane Ci identyfikatory i informacje o Twojej aktywności w Internecie. Dane te będą przetwarzane w celu: przechowywania informacji na urządzeniu lub dostępu do nich, wykorzystywania ograniczonych danych do wyboru reklam, tworzenia profili związanych z personalizacją reklam, wykorzystania profili do wyboru spersonalizowanych reklam, tworzenia profili z myślą o personalizacji treści, wykorzystywania profili w doborze spersonalizowanych treści, pomiaru wydajności reklam, pomiaru wydajności treści, poznawaniu odbiorców dzięki statystyce lub kombinacji danych z różnych źródeł, opracowywania i ulepszania usług, wykorzystywania ograniczonych danych do wyboru treści.


W ramach funkcji i funkcji specjalnych iPolska24 może podejmować następujące działania:

  1. Dopasowanie i łączenie danych z innych źródeł
  2. Łączenie różnych urządzeń
  3. Identyfikacja urządzeń na podstawie informacji przesyłanych automatycznie
  4. Aktywne skanowanie charakterystyki urządzenia do celów identyfikacji

Cele przetwarzania Twoich danych przez Zaufanych Partnerów IAB oraz Zaufanych Partnerów WP są następujące:

  1. Przechowywanie informacji na urządzeniu lub dostęp do nich
  2. Wykorzystywanie ograniczonych danych do wyboru reklam
  3. Tworzenie profili w celu spersonalizowanych reklam
  4. Wykorzystanie profili do wyboru spersonalizowanych reklam
  5. Tworzenie profili w celu personalizacji treści
  6. Wykorzystywanie profili w celu doboru spersonalizowanych treści
  7. Pomiar efektywności reklam
  8. Pomiar efektywności treści
  9. Rozumienie odbiorców dzięki statystyce lub kombinacji danych z różnych źródeł
  10. Rozwój i ulepszanie usług
  11. Wykorzystywanie ograniczonych danych do wyboru treści
  12. Zapewnienie bezpieczeństwa, zapobieganie oszustwom i naprawianie błędów
  13. Dostarczanie i prezentowanie reklam i treści
  14. Zapisanie decyzji dotyczących prywatności oraz informowanie o nich

W ramach funkcji i funkcji specjalnych Wirtualna Polska, Zaufani Partnerzy IAB oraz Zaufani Partnerzy WP mogą podejmować następujące działania:

  1. Dopasowanie i łączenie danych z innych źródeł
  2. Łączenie różnych urządzeń
  3. Identyfikacja urządzeń na podstawie informacji przesyłanych automatycznie
  4. Aktywne skanowanie charakterystyki urządzenia do celów identyfikacji

Dla podjęcia powyższych działań Wirtualna Polska, Zaufani Partnerzy IAB oraz Zaufani Partnerzy WP również potrzebują Twojej zgody, którą możesz udzielić poprzez kliknięcie w przycisk "AKCEPTUJĘ I PRZECHODZĘ DO SERWISU" lub podjąć decyzję w sprawie udzielenia zgody w ramach ustawień zaawansowanych.


Cele przetwarzania Twoich danych bez konieczności uzyskania Twojej zgody w oparciu o uzasadniony interes iPolska24, Wirtualnej Polski, Zaufanych Partnerów IAB oraz możliwość sprzeciwienia się takiemu przetwarzaniu znajdziesz w ustawieniach zaawansowanych.


Cele, cele specjalne, funkcje i funkcje specjalne przetwarzania szczegółowo opisujemy w ustawieniach zaawansowanych.


Serwisy partnerów e-commerce WP, z których WP może przetwarzać Twoje dane osobowe na podstawie udzielonej przez Ciebie zgody znajdziesz tutaj.


Zgoda jest dobrowolna i możesz ją w dowolnym momencie wycofać wywołując ponownie okno z ustawieniami poprzez kliknięcie w link "Ustawienia prywatności" znajdujący się w stopce każdego serwisu.


Pamiętaj, że udzielając zgody Twoje dane będą mogły być przekazywane do naszych Zaufanych Partnerów IAB i Zaufanych Partnerów WP z państw trzecich tj. z państw spoza Europejskiego Obszaru Gospodarczego.


Masz prawo żądania dostępu, sprostowania, usunięcia, ograniczenia, przeniesienia przetwarzania danych, złożenia sprzeciwu, złożenia skargi do organu nadzorczego na zasadach określonych w polityce prywatności iPolska24.


Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień Twojej przeglądarki oznacza, że pliki cookies będą umieszczane w Twoim urządzeniu końcowym. W celu zmiany ustawień prywatności możesz kliknąć w link Ustawienia zaawansowane lub "Ustawienia prywatności" znajdujący się w stopce każdego serwisu w ramach których będziesz mógł udzielić, odwołać zgodę lub w inny sposób zarządzać swoimi wyborami. Szczegółowe informacje na temat przetwarzania Twoich danych osobowych znajdziesz w polityce prywatności iPolska24.