Były prezydent Filipin Rodrigo Duterte aresztowany – MTK oskarża go o zbrodnie przeciwko ludzkości
Filipińska policja zatrzymała byłego prezydenta Rodrigo Duterte na podstawie nakazu wydanego przez Międzynarodowy Trybunał Karny (MTK). 79-letni polityk jest oskarżony o zbrodnie przeciwko ludzkości związane z brutalną "wojną z narkotykami" prowadzoną w latach 2016-2022. Duterte został zatrzymany na lotnisku w Manili tuż po powrocie z Hongkongu.
Historyczny moment czy bezprawne zatrzymanie?
Aresztowanie Dutertego wywołało skrajne reakcje. Międzynarodowa Koalicja na rzecz Praw Człowieka na Filipinach określiła je jako "historyczny moment" i krok ku sprawiedliwości dla ofiar brutalnych represji.
– Aresztowanie Dutertego jest początkiem odpowiedzialności za masowe zabójstwa, które zdefiniowały jego rządy – skomentował Peter Murphy, przewodniczący organizacji.
Z kolei były rzecznik Dutertego, Salvador Panelo, nazwał zatrzymanie "nielegalnym", argumentując, że Filipiny wycofały się z MTK, a trybunał nie ma już jurysdykcji nad krajem. MTK podtrzymuje jednak, że jego kompetencje obejmują zbrodnie popełnione przed wystąpieniem Filipin z jego struktur w 2019 roku.
"Wojna z narkotykami" i tysiące ofiar
Duterte objął urząd prezydenta w 2016 roku, obiecując bezwzględną walkę z przestępczością narkotykową. W ramach tej kampanii siły bezpieczeństwa otrzymały rozkaz bezpośredniego eliminowania podejrzanych handlarzy narkotyków. Według oficjalnych danych zginęło ponad 6000 osób, jednak organizacje praw człowieka szacują, że liczba ofiar mogła być znacznie wyższa.
Śledztwa parlamentarne wykazały istnienie tajnych "oddziałów śmierci" eliminujących podejrzanych. Krytycy wskazują, że wiele osób zostało straconych bez procesu, a kampania Dutertego doprowadziła do licznych nadużyć ze strony policji.
Wpływ na filipińską politykę
Aresztowanie Dutertego następuje w czasie napięć na filipińskiej scenie politycznej. Były prezydent przebywał w Hongkongu, prowadząc kampanię na rzecz swojego miejsca w senacie w wyborach uzupełniających zaplanowanych na 12 maja. Jego córka, Sara Duterte, pełni obecnie funkcję wiceprezydenta i jest wymieniana jako potencjalna kandydatka na najwyższy urząd w 2028 roku.
W ostatnich miesiącach sojusz rodziny Duterte z urzędującym prezydentem Ferdinandem Marcosem uległ rozpadowi. Choć Marcos początkowo sprzeciwiał się śledztwu MTK, to później złagodził swoje stanowisko, sugerując możliwość współpracy z trybunałem.
Co dalej?
Nie jest jeszcze jasne, czy Filipiny zdecydują się na wydanie Dutertego do Hagi. Na razie były prezydent pozostaje w areszcie, a jego stan zdrowia monitorują rządowi lekarze. Nagrania z lokalnej telewizji pokazały go wychodzącego z lotniska z laską, lecz według służb "jest w dobrym stanie".
Sprawa Dutertego może stać się jednym z najważniejszych procesów dotyczących naruszeń praw człowieka w XXI wieku, a jej wynik będzie miał istotny wpływ na przyszłość filipińskiej polityki.
