Sąd Najwyższy Wielkiej Brytanii odrzuca plan deportacji uchodźców do Rwandy
Sąd Najwyższy Wielkiej Brytanii orzekł, że plan rządu dotyczący deportacji osób ubiegających się o azyl do Rwandy jest niezgodny z prawem. Decyzja ta stanowi znaczący zwrot w sprawie kontrowersyjnej polityki azylowej, która miała na celu odstraszanie nielegalnych przepraw małymi łodziami do Wielkiej Brytanii.
Sąd Najwyższy stwierdził, że istnieje możliwość, iż rząd Rwandy mógłby odesłać uchodźców z powrotem do krajów, z których uciekli, co narusza zasadę „non-refoulement”. Zasada ta, zakorzeniona zarówno w brytyjskim, jak i międzynarodowym prawie dotyczącym praw człowieka, zabrania zawracania osoby ubiegającej się o azyl do kraju pochodzenia, jeśli mogłoby to narazić ją na ryzyko wyrządzenia krzywdy.
Sąd Najwyższy podjął jednomyślną decyzję, zgadzając się z wcześniejszym orzeczeniem Sądu Apelacyjnego, że nie przeprowadzono właściwej oceny bezpieczeństwa Rwandy jako kraju docelowego dla deportacji. Dziesięciu powodów w sprawie argumentowało, że brytyjscy ministrowie zignorowali dowody na niesprawiedliwość i arbitralność systemu azylowego Rwandy.
Wyrok ten stanowi cios dla programu wartego 140 milionów funtów, który miał na celu deportowanie migrantów do Rwandy. Sędziowie zaznaczyli, że istnieją „istotne podstawy”, aby sądzić, iż deportowane osoby mogą zostać następnie wysłane przez rząd Rwandy do miejsc, w których ich bezpieczeństwo byłoby zagrożone.
Choć wyrok nie zabrania z zasady deportacji migrantów do innych krajów, podważa ten konkretny program i pozostawia otwarte pytanie, które inne kraje mogą być gotowe do zawarcia podobnej umowy z Wielką Brytanią.
Sąd Najwyższy uznał, że rząd Rwandy zawarł porozumienie w „dobrej wierze”, jednakże dowody wskazują na wątpliwości co do jego „praktycznej zdolności do wywiązania się z zapewnieniami”. Wskazano na konieczność usunięcia niedociągnięć w systemie azylowym Rwandy i dokonania znaczących zmian w procedurach, rozumieniu i kulturze.
Ten wyrok ma fundamentalne znaczenie dla przyszłości polityki azylowej Wielkiej Brytanii, stanowiąc precedens w kwestii ochrony praw osób ubiegających się o azyl.