Powrót broni jądrowej do bazy RAF Lakenheath w Suffolk: Odrodzenie zagrożenia czy strategiczna obrona?

Dokumenty wskazują, że baza przygotowuje obiekty do przechowywania i ochrony bomb o sile wybuchu wielokrotnie większej niż bomba zrzucona na Hiroszimę pod koniec II wojny światowej.

RAF Lakenheath obecnie gości 48 Eskadrę Myśliwską, znana jako Liberty Wing, na której stacjonują najnowsze samoloty F-35A Lightning II. Według sił powietrznych USA, te myśliwce zostały z powodzeniem przetestowane pod kątem zdolności przenoszenia taktycznej bomby termonuklearnej B61-12, zaprojektowanej do użytku na polu bitwy. Dokumenty szczegółowo opisujące kontrakt na budowę schronów obronnych dla “nadchodzącej misji nuklearnej” RAF Lakenheath zostały opublikowane, a następnie wycofane przez Departament Obrony USA. Te mobilne jednostki miałyby chronić żołnierzy przypisanych do obrony bazy, w szczególności 48 Eskadrę Sił Bezpieczeństwa.

Ponadto, miliony dolarów zostały zarezerwowane na budowę obiektu znanego jako “surety dormitory” na bazie, co jest rozumiane jako magazyny broni jądrowej, zgodnie z dokumentem budżetowym Departamentu Obrony USA. Baza RAF w Lakenheath została otwarta w 1941 roku i była aktywna podczas II wojny światowej. Wraz z nasileniem się zimnej wojny między NATO a blokiem sowieckim, USAF przejęło kontrolę administracyjną nad bazą w 1951 roku. Obecnie na miejscu stacjonuje 4000 amerykańskich wojskowych oraz dodatkowo 1500 brytyjskich i amerykańskich pracowników cywilnych.

Sir Lawrence Freedman, profesor emeritus studiów wojennych w King’s College London, sugeruje, że plany mogą mieć charakter prewencyjny. Schrony mogą stanowić dodatkową pojemność na wypadek, gdyby inne bronie musiały zostać usunięte z europejskich magazynów. “To jedno, żeby budować magazyn, a co innego ukrywać fakt, że amerykańska broń będzie stacjonować w Wielkiej Brytanii. Może to mieć dość prozaiczne wyjaśnienie, a nie być dramatyczną eskalacją w wyścigu zbrojeń,” komentuje.

Wielka Brytania i NATO od dawna stosują politykę ani potwierdzania, ani zaprzeczania obecności broni jądrowej w danej lokalizacji. Dlaczego więc teraz pojawiają się takie plany? Sir Lawrence nie sądzi, aby plany były bezpośrednio związane z sytuacją na Ukrainie. “To część, myślę, ogólnego wzrostu napięcia z Rosją,” mówi. “Odbija to także wysoki priorytet przyznany systemom krótkiego zasięgu w doktrynie rosyjskiej.”

Jednak William Alberque, były wysoki urzędnik NATO obecnie w Międzynarodowym Instytucie Badań Strategicznych, uważa, że jest to “reakcja na coraz bardziej niebezpieczne środowisko zagrożenia w Europie z powodu działań Rosji”. Wskazuje na stacjonowanie rosyjskich sił jądrowych na Białorusi, inwazję na Ukrainę i “zdecydowanie zwiększone groźby użycia broni jądrowej przez Władimira Putina”.

Co to oznacza dla bazy? Hans Kristensen, z Federacji Amerykańskich Naukowców, był jedną z pierwszych osób, które podniosły możliwość powrotu broni jądrowej do RAF Lakenheath. “Nie ma wątpliwości, że jeśli na bazie znajdują się broń jądrowa, baza ta jest bardziej prawdopodobna jako cel w konflikcie jądrowym z Rosją,” mówi. “Nie ma wątpliwości, że gdy już masz broń jądrową, to zmienia zasady gry.”

Plany przeniesienia amerykańskiej broni jądrowej do Wielkiej Brytanii budzą kontrowersje. Protestujący sprzeciwiają się możliwemu powrotowi broni jądrowej, a Kampania na rzecz Rozbrojenia Nuklearnego (CND) już protestowała przed bazą. Sekretarz generalny CND, Kate Hudson, stwierdziła: “Jeśli są tu, pozbędziemy się ich.” Grupa zleciła kancelarii prawnej Leigh Day sprawdzenie, czy budowa surety dormitory jest zgodna z prawem. Adwokat Ricardo Gama powiedział: “Ministerstwo Obrony twierdzi, że rozwój Lakenheath nie spowoduje znaczących skutków środowiskowych, ale nasz klient twierdzi, że w swoich wnioskach zignorowali potencjalne skutki środowiskowe stacjonowania broni jądrowej na lotnisku, w tym potencjalne zagrożenie wypadkami nuklearnymi”.