Pieniądze z UE z warunkami? Jest odpowiedź

Przedstawiciele Komisji Europejskiej intensyfikują prace nad rewizją przepisów dotyczących polityki spójności, co zwiastuje istotne zmiany dla państw członkowskich, w tym dla Polski. Jak donosi “Financial Times”, negocjacje dotyczące nowej perspektywy budżetowej UE na lata 2028-2034 mogą wprowadzić warunkowość wypłat, łącząc je z realizacją reform w obszarach takich jak prawo podatkowe czy system emerytalny.

Zmiany te mogą oznaczać koniec epoki “bezwarunkowego finansowania” dla tak zwanych krajów beneficjentów netto, które — jak Polska — otrzymują więcej z budżetu UE, niż do niego wpłacają. Nowy kierunek polityki spójności miałby nawiązywać do klauzul warunkowych stosowanych w ramach unijnego funduszu finansującego Krajowe Plany Odbudowy.

Wiceminister Szyszko, wypowiadając się dla Business Insider Polska, zaznaczył, że Polska jest otwarta na dyskusję o ewolucji polityki spójności, jednak ostrzegł przed prostym przenoszeniem rozwiązań znanych z KPO. W jego ocenie mechanizm ten “uwidocznił nierówności” między krajami UE.

Szyszko zwrócił uwagę, że polski plan reform jest jednym z najbardziej wymagających. Podkreślił konieczność łączenia najlepszych aspektów dotychczasowej polityki spójności, takich jak współzarządzanie i wpływ regionów, z nowymi pomysłami funduszy odbudowy, takimi jak wiązanie reform z inwestycjami, ale w odświeżonej formie.

Dane Ministerstwa Finansów wskazują, że od momentu przystąpienia do UE w 2004 roku Polska otrzymała z Brukseli 245,5 mld euro, z czego około 165 mld euro stanowiły środki polityki spójności. Dla Polski budżet na lata 2021-2027 przewiduje około 76 mld euro na ten cel.

Marek Wąsiński, kierownik zespołu gospodarki światowej Polskiego Instytutu Ekonomicznego, podkreśla znaczenie funduszy spójności dla Polski, wskazując na ich wpływ na modernizację infrastruktury, rozwój regionalny, potencjał rolnictwa i MŚP, a także ochronę środowiska. Zaznacza, że korzyści z 20-letniego członkostwa Polski w UE wykraczają poza wsparcie finansowe, obejmując również dostęp do jednolitego rynku, który przyczynił się do dynamicznego rozwoju gospodarczego kraju.