“Nie widzimy możliwości wspólnego orzekania”. Oświadczenie trzydziestu sędziów Sądu Najwyższego

Sędziowie w liście do pierwszej prezes Sądu Najwyższego Małgorzaty Manowskiej napisali, że “istnieją zasadnicze przeszkody prawne” uniemożliwiające ich uczestnictwo w rozpatrywaniu spraw “z udziałem osób powołanych do Sądu Najwyższego na podstawie wniosku Krajowej Rady Sądownictwa ukształtowanej w składzie i trybie przewidzianym ustawą z dnia 8 grudnia 2017 r.”.

Sędziowie wspomnieli tu uchwałę izb Sądu Najwyższego z 23 stycznia 2020 roku i przypomnieli, że przesądzono w niej, że “udział takiej osoby w składzie Sądu Najwyższego prowadzi w każdym przypadku do nienależytej obsady sądu”.

Podkreślono, że uchwała ta “ma moc zasady prawnej, więżącej każdego sędziego Sądu Najwyższego”.

“Sędzia nie może uczestniczyć w postępowaniu i wydawaniu orzeczeń, jeżeli z góry wiadomo, że będzie to stanowić bezwzględną przyczynę odwoławczą albo prowadzić do nieważności postępowania” – napisali dalej sędziowie. Dodali, że “przystąpienie w takiej sytuacji do procedowania i ferowania orzeczeń jest niedopuszczalne”.

W dokumencie przypomniano także niektóre wyroki Europejskiego Trybunału Praw Człowieka (z 22 lipca 2021 roku, z 8 listopada 2021 roku oraz z 3 lutego 2022 roku), w których – jak napisali sędziowie – przesądzono, że orzekanie przez osoby powołane do SN na podstawie wniosku KRS ukształtowanej ustawą z 8 grudnia 2017 roku “stanowi naruszenie prawa do sądu” wyrażone w Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wartości. “Skutkiem tego naruszenia są odszkodowania zasądzone od Rzeczypospolitej Polskiej” – przypomniano.

Dalej sędziowie wspomnieli, że orzeczenia wydane z udziałem wadliwie powołanego sędziego naruszają także prawo do sądu opisanego w konstytucji oraz Konwencji o ochronie praw człowieka.

“Mając na uwadze przedstawione racje, oświadczamy, że nie widzimy możliwości wspólnego orzekania z osobami powołanymi w wadliwej procedurze. Sędzia nie może świadomie naruszać prawa obywateli do sądu i narażać Państwa Polskiego na obowiązek wypłacania wysokich odszkodowań. Zachowanie przeciwne pozostaje w opozycji do obowiązku ‘służenia wiernie Rzeczypospolitej Polskiej’ i ‘stania na straży prawa i praworządności”, o których mowa w ślubowaniu sędziowskim” – podsumowali sędziowie.

Zapowiedzieli przy tym, że “po wyczerpaniu ustrojowych i procesowych środków gwarantujących stronom uzyskanie prawidłowego składu sądu” nie będą uczestniczyć w czynnościach podejmowanych przez składy orzekające z udziałem tak zwanych nowych sędziów. Uczulili jednocześnie, że ich oświadczenie nie równa się z odmową wykonywania wymiaru sprawiedliwości.

Pod pismem podpisało się 30 sędziów, w tym Michał Laskowski, Włodzimierz Wróbel, Józef Iwulski i Dariusz Zawistowski.