Na świecie już niemal 110 mln ludzi to uchodźcy
Ubiegły rok spowodował wzrost fali uchodźców do rekordowych poziomów – alarmują eksperci z okazji przypadającego 20 czerwca Światowego Dnia Uchodźcy. Tym razem zjawisko to dotyczyło również Polski – wybuch pełnoskalowej wojny w Ukrainie pod koniec lutego 2022 roku sprawił, że obywatele tego państwa, głównie kobiety i dzieci, uciekali do najbliższego bezpiecznego kraju, przede wszystkim za polską granicę. Ubiegły rok uzmysłowił więc Polakom, jakim wyzwaniem humanitarnym, logistycznym i finansowym jest napływ uchodźców poszukujących bezpieczeństwa poza granicami własnego kraju. Obecnie ukraińskich uchodźców jest w Polsce około miliona. Jednak globalnie skala zjawiska jest wielokrotnie większa – na świecie już 110 mln osób to uchodźcy.
W połowie czerwca zatonęła u wybrzeży Grecji łódź z kilkuset imigrantami. Utonęło na pewno niemal 80 z nich, a prawdopodobnie liczba ofiar była o wiele wyższa, uratowano bowiem nieco ponad 100 osób z ponad 700 pasażerów. Wśród nich dominowali Egipcjanie, Pakistańczycy i Syryjczycy.
W ubiegłym roku to Polska doświadczyła masowej fali uchodźców po wybuchu pełnowymiarowej wojny w Ukrainie. Według danych Straży Granicznej od dnia inwazji 24 lutego 2022 roku liczba Ukraińców, którzy przeszli granicę z Polską, sięgnęła niemal 12,8 mln osób. Prawie 11 mln wróciło do kraju, mimo trwających działań wojennych.
Obecnie na całym świecie co najmniej 110 mln osób żyje jako uchodźcy. Ta liczba jest rekordowa w stosunku do ostatnich lat i bardzo szybko przyrasta (o blisko 20 mln osób w ciągu roku). To osoby, które zostały zmuszone do opuszczenia domu z powodu trwającej wojny, konfliktu lub katastrofy naturalnej. Jak wskazuje raport UNHCR (Agencji ONZ ds. Uchodźców) „Global Trends in Forced Displacement 2022”, w tym roku trend globalnych przymusowych przemieszczeń raczej nie odwróci się w tym roku. Jednym z ostatnich powodów do stawiania takich prognoz jest wybuch konfliktu w Sudanie, który wywołał kolejną falę masowych ucieczek.
W 2022 roku to wojna w Ukrainie była główną przyczyną przemieszczeń. Raport UNHCR podaje, że liczba uchodźców z tego państwa wzrosła z 27,3 tys. pod koniec 2021 roku do 5,7 mln rok później, co oznacza najszybszy wzrost liczby uchodźców od czasów II wojny światowej, gdziekolwiek na świecie. Polska znalazła się w pierwszej dziesiątce państw na świecie goszczących najwięcej uchodźców.
Większość Ukraińców przebywa w Polsce, korzystając z ochrony czasowej, czego potwierdzeniem jest otrzymanie numeru PESEL; obecnie zarejestrowanych na tej podstawie jest prawie 1 mln osób. Kobiety i dzieci stanowią ok. 87 proc. tej grupy. Ponadto 360 tys. obywateli Ukrainy posiada ważne zezwolenia na pobyt czasowy. W zdecydowanej większości są one wydawane w związku z podejmowaniem pracy.
Statystyki UNHCR wskazują, że to nie kraje bogate, ale raczej te o niskich i średnich dochodach przyjmują najwięcej uchodźców. 46 najsłabiej rozwiniętych krajów, wytwarzających mniej niż 1,3 proc. światowego produktu krajowego brutto, przyjęło ponad 20 proc. wszystkich uchodźców. W zeszłym roku fundusze na zaspokojenie potrzeb wynikających z przyjmowania uchodźców i wsparcie dla tych państw nie nadążały za oczekiwaniami. W tym roku jest podobnie. Dane UNHCR potwierdzają także, że jeśli przesiedleńcy mają możliwość powrotu do domu – dobrowolnie i bezpiecznie – zwykle się na to decydują.