Kiedy trzeba wymienić prawo jazdy?
W Polsce wydawane są terminowe prawa jazdy, co oznacza, że mają one określoną datę ważności, po której należy je wymienić na nowe. Co ile lat trzeba wymieniać dokument? Ile to kosztuje? Jakie formalności wiążą się z wymianą prawa jazdy? Podpowiadamy!
Od 19 stycznia 2013 roku wydaje się w naszym kraju tylko terminowe prawa jazdy, które trzeba wymieniać. Należy jednak pamiętać, że obowiązek ten w najbliższych latach będzie dotyczył również osób, które mają bezterminowe dokumenty!
Dlaczego trzeba wymienić prawo jazdy?
Prawo jazdy jest dokumentem, który potwierdza uzyskanie uprawnień do prowadzenia pojazdów danej kategorii. Wprawdzie nie musimy obecnie wozić ze sobą fizycznej wersji dokumentu, ponieważ policjant może sprawdzić dane w CEPiK-u, ale wygaśnięcie ważności prawa jazdy dalej ma swoje konsekwencje. Jakie?
Gdy minie termin ważności prawa jazdy, kierowca traci uprawnienia do prowadzenia pojazdów określonej kategorii. Oznacza to, że w razie zatrzymania do kontroli, otrzyma on mandat, a sąd wyda dodatkowy zakaz prowadzenia pojazdów. Czy to wszystko?
W razie spowodowania wypadku lub kolizji przez kierowcę, który prowadził pojazd bez uprawnień, ubezpieczyciel wypłaci odszkodowania poszkodowanym. Natomiast potem zażąda od sprawcy bez prawa jazdy zwrotu kosztów odszkodowania, co może być bardzo dotkliwe finansowo – tłumaczy Tomasz Sowa, ekspert porównywarki ubezpieczeń Mubi.
Wymiana prawa jazdy z perspektywy kierowcy wiąże się przede wszystkim z uniknięciem kary za brak uprawnień i konsekwencji finansowych w razie spowodowania szkody. Natomiast ma ona na celu również poprawę bezpieczeństwa na drogach poprzez sprawdzanie zdolności kierowców do prowadzenia pojazdów przez lekarzy co określony czas.
Dodatkowo wymiana praw jazdy wiąże się z aktualizacją danych w dokumencie oraz wymianą zdjęcia na aktualne. Pamiętajmy również, że same wzory prawa jazdy ulegają co jakiś czas zmianie – pojawiają się nowe zabezpieczenia przed fałszerstwami czy nowe dane (np. od 4 marca 2019 roku nie wpisuje się informacji o miejscu zamieszkania).
Jak długo ważne jest prawo jazdy?
Aktualnie wydawane prawa jazdy w Polsce mogą być ważne maksymalnie przez 5 lub 15 lat w zależności od kategorii. Oto rozpiska dla poszczególnych kategorii:
- B, B1, B+E, A, A1, A2, AM, T – 15 lat,
- C, C1, C1+E, C+E, D, D1, D+E, D1+E – 15 lat.
Termin ważności prawa jazdy może zostać skrócony przez lekarza podczas badań kontrolnych ze względu na stan zdrowia.
W tym miejsce warto dodać, że w życie weszły przepisy, które nakładają obowiązek wymiany prawa jazdy również na kierowców, którzy mają bezterminowe uprawnienia. Planowana wymiana dokumentów ma rozpocząć się w 2028 roku i trwać do 2033 roku. Co ważne, nie będzie się ona wiązać z koniecznością wykonania badań lekarskich.
O innych sytuacjach, w których również trzeba wymienić prawo jazdy, przeczytasz w poradniku mubi.pl/poradniki/wymiana-prawa-jazdy/.
Jakie formalności wiążą się z wymianą prawa jazdy?
Prawo jazdy wymienia się w wydziale komunikacji w urzędzie miasta, urzędzie dzielnicy (dla Warszawy) lub w starostwie powiatowym. Wniosek można również złożyć przez internet w portalu ePUAP.gov.pl.
Aby wymienić prawo jazdy w wydziale komunikacji, należy przygotować:
- wypełniony wniosek,
- aktualne zdjęcie 35 x 45 mm wykonane zgodnie z wytycznymi,
- orzeczenie lekarskie (w sytuacji, gdy jest wymagane),
- dotychczasowe prawo jazdy,
- potwierdzenie wniesienia opłaty,
- dowód osobisty lub paszport.
Na wizytę w wydziale komunikacji można się umówić wcześniej na stronie urzędu, co przyspieszy całą procedurę. Na nowy dokument zazwyczaj czeka się do 9 dni roboczych. Na stronie info-car.pl można sprawdzić, czy prawo jazdy jest gotowe do odbioru.
Ile kosztuje wymiana prawa jazdy?
Koszt wyrobienia nowego prawa jazdy to wydatek 100 zł. Natomiast badania lekarskie kosztują 200 zł. Wydatek 100 zł to prawie tyle, ile może kosztować najtańsze OC lub ubezpieczenie assistance krótkoterminowe, o którym więcej informacji znajdziesz na https://mubi.pl/poradniki/assistance-krotkoterminowe/.
Jaka kara grozi za prowadzenie bez ważnego prawa jazdy?
Wcześniej pisaliśmy, że utrata ważności prawa jazdy ma poważne konsekwencje, ponieważ oznacza utratę uprawnień do prowadzenia pojazdów. W razie kontroli drogowej kierowca bez ważnego dokumentu naraża się na:
- mandat karny w wysokości minimum 1500 zł,
- grzywnę orzeczoną przez sąd do 30 000 zł,
- zakaz prowadzenia pojazdów.
Dodatkowo nie będzie mógł on kontynuować jazdy. Jeśli inny kierowca nie będzie mógł go zastąpić, a kontrola odbyła się w miejscu, gdzie nie można zostawić pojazdu, to trzeba będzie go odholować na wskazane miejsce.
Pamiętajmy także o poważnych konsekwencjach w przypadku spowodowania wypadku lub kolizji. Ubezpieczyciel będzie domagał się zwrotu kosztów odszkodowania wypłaconego z ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej, a z AC nie zostanie wypłacone odszkodowanie. Dlatego zawsze należy kontrolować ważność swojego prawa jazdy, by nie narazić się na poważne straty finansowe.
