20‑lecie Polski w UE. Ponad 1,6 mld zł z Funduszy Europejskich na ekspansję zagraniczną polskich firm
W tym roku mija 20 lat od przystąpienia Polski do Unii Europejskiej. Członkostwo w tej wspólnocie umożliwiło pozyskanie miliardów euro dla polskich firm. Jednym z głównych obszarów wsparcia było umiędzynarodowienie przedsiębiorstw i ekspansja na zagraniczne rynki.
Za pośrednictwem Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości (PARP) rozdysponowano na ten cel ponad 1,6 mld zł dofinansowania, a wsparciem objęto 7,5 tys. firm dzięki Funduszom Europejskim.
Jakie korzyści niesie internacjonalizacja?
Internacjonalizacja to proces umiędzynarodowienia działalności przedsiębiorstwa i przejście z rynku krajowego na rynki obce. To m.in. eksport produktów lub usług, nawiązywanie międzynarodowych kontaktów gospodarczych, wspólne przedsięwzięcia, sojusze strategiczne, licencje, franchising, bezpośrednie inwestycje zagraniczne oraz inne formy współpracy między partnerami handlowymi działającymi w różnych krajach.
Ekspansja zagraniczna niesie ze sobą wiele korzyści, które mogą przyczynić się do rozwoju przedsiębiorstwa. Internacjonalizacja umożliwia firmom dostęp do nowych rynków, co zwiększa potencjał wzrostu i generowania większych dochodów. Pozwala także zdywersyfikować ryzyko, unikając zależności wyłącznie od sytuacji na rynku krajowym. Ponadto internacjonalizacja może przyczynić się do zwiększenia konkurencyjności firmy poprzez zdobycie nowych umiejętności, technologii i wiedzy, a także poprzez budowanie globalnej marki. Przejście na międzynarodowe rynki umożliwia również firmom dostęp do nowych technologii, innowacji i najlepszych praktyk stosowanych w różnych krajach.
Według „Raportu o stanie sektora małych i średnich przedsiębiorstw w Polsce” PARP z 2023 r., relacja eksportu wyrobów i usług do PKB systematycznie rośnie. W latach 2012-2021 r. zwiększyła się z 44,3% do 60,7%. Od 2016 r. relacja eksportu do PKB przekracza 50%, a polskie przedsiębiorstwa zajmują się w coraz większym stopniu zaspokajaniem popytu konsumentów zagranicznych niż polskich. Ponad jedna czwarta (25,8%) przychodów polskich przedsiębiorstw pochodzi z eksportu.
Polski eksport rośnie dzięki członkostwu w UE
Jak wynika z raportu Polskiego Instytutu Ekonomicznego „Wielkie rozszerzenie 20 lat członkostwa Europy Środkowej w UE”, członkostwo w UE przełożyło się na pięciokrotny wzrost wartości łącznego eksportu państw UE-8 w latach 2003-2022 (10% średniorocznie).
Z kolei w raporcie Banku Pekao „20 lat Polski w Unii Europejskiej z perspektywy przedsiębiorstw i sektorów gospodarki” Polska odnotowała najsilniejszy awans w unijnej hierarchii eksporterów. Po 2004 roku zarejestrowaliśmy najsilniejszy wzrost udziału w łącznym eksporcie krajów UE-27 (o ponad 3 punkty procentowe), który w mniejszym lub większym stopniu dotyczył niemal wszystkich gałęzi przetwórstwa. Spory awans (wzrost udziału o blisko 2 punkty procentowe) zaliczyliśmy także w hierarchii unijnych eksporterów usług. Rosnąca obecność polskich firm na rynku unijnym pozwoliła na awans Polski do grona 25 największych eksporterów na świecie.
Zagraniczna ekspansja polskich firm dzięki Funduszom Europejskim
Polskie firmy, które chcą wyjść z ofertą poza granicę naszego kraju, mogą liczyć na wsparcie z Funduszy Europejskich. PARP zaangażowana była w organizację naborów wspierających polskie firmy w ekspansji zagranicznej z programów Inteligentny Rozwój (POIR), Polska Wschodnia (POPW) oraz Innowacyjna Gospodarka (POIG). Łącznie wpłynęło ponad 15,6 tys. wniosków, z czego 7,5 tys. projektów zostało objętych wsparciem. Kwota dofinansowania wyniosła ponad 1,6 mld zł. Środki te umożliwiły polskim firmom m.in. rozpoczęcie lub rozwinięcie działalności eksportowej, udział w zagranicznych imprezach targowych, misjach gospodarczych i spotkaniach branżowych czy nawiązywanie kontaktów gospodarczych z partnerami zagranicznymi.
W ramach Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka (POIG) PARP wdrażała m.in. działanie „Paszport do eksportu” oferujące wsparcie projektom mającym na celu wejście na nowe rynki i wzmocnienie pozycji konkurencyjnej przedsiębiorstwa na rynkach zagranicznych, projektom przyczyniającym się do zwiększenia udziału sprzedaży na rynki zagraniczne oraz projektom promującym polską markę na rynkach zagranicznych. W ramach naboru do PARP wpłynęło 8,4 tys. wniosków, z czego wsparcie otrzymało ponad 4,2 tys. projektów na łączną kwotę dofinansowania niemal 437,5 mln zł. Z POIG realizowano także projekt „Polski Most Krzemowy”, w ramach którego 72 projekty otrzymały wsparcie o wartości ponad 1,9 mln zł. Działanie miało na celu wsparcie polskich firm z branż nowych technologii w ekspansji na rynek Stanów Zjednoczonych i tym samym przyspieszenie ich rozwoju.
Dużym zainteresowaniem wnioskodawców cieszyło się działanie „Internacjonalizacja MŚP” realizowane z Programu Operacyjnego Polska Wschodnia (POPW). Miało ono na celu sfinansowanie kosztów wprowadzenia na nowe rynki zagraniczne produktów lub usług firm z Polski Wschodniej. Do PARP wpłynęło ponad 1,7 tys. wniosków. Pozytywną ocenę otrzymało 746 projektów, które otrzymały ponad 264 mln zł dofinansowania.
Z kolei w ramach Programu Operacyjnego Innowacyjny Rozwój (POIR) realizowano konkurs „Go to Brand”, który umożliwiał sfinansowanie promocji marek produktowych na rynkach zagranicznych. Wsparcie było ukierunkowane na udział w targach, wystawach, misjach gospodarczych lub konferencjach zagranicznych i sfinansowanie kosztów usługi doradczej. Spośród niemal 5,4 tys. wniosków, prawie 2,5 tys. projektów zostało objętych wsparciem na łączną kwotę ponad 780 mln zł. Na wsparcie z POIR mogły liczyć także klastry. W ramach działania „Umiędzynarodowienie Krajowych Klastrów Kluczowych” wsparcie otrzymały 34 projekty o wartości dofinansowania ponad 136 mln zł. Środki były przeznaczone na rozwój i wprowadzenie na rynki zagraniczne produktów i usług oferowanych przez Krajowe Klastry Kluczowe i ich członków.
Na jakie wsparcie mogą liczyć firmy?
Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości kontynuuje działania na rzecz promocji firm na rynkach międzynarodowych. W ramach programu Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki 2021-2027 (FENG) realizowane jest działanie „Promocja marki innowacyjnych MŚP”, które zapewni wsparcie w promowaniu marek produktowych małych i średnich przedsiębiorstw, poprzez Markę Polskiej Gospodarki. Instrument skierowany jest do polskich przedsiębiorstw, które posiadają znaczący potencjał eksportowy na rynkach międzynarodowych. O wsparcie mogą ubiegać się przedsiębiorcy z sektora MŚP prowadzący działalność eksportową i uzyskujący przychody z eksportu na poziomie co najmniej 20%. Wymagane jest także potwierdzenie innowacyjności firmy – ponoszenie wydatków na B+R lub wdrożenie innowacji produktowych lub w procesach biznesowych.
W poprzedniej edycji konkursu do PARP wpłynęło 231 wniosków na łączną kwotę dofinansowania w wysokości ponad 92 mln zł. Dofinansowanie zostało przyznane dla 136 projektów. Nabór wniosków o dofinansowanie trwał od 16 października do 30 listopada 2023 r.
„28 maja uruchomimy nabór skierowany do firm, które planują uczestnictwo w wydarzeniach targowych i konferencyjnych towarzyszących Wystawie Światowej Expo 2025 Osaka, Kansai. Wystawy EXPO to największe i najbardziej prestiżowe wydarzenie na świecie, łączące wątki gospodarcze, promocyjne, kulturalne i turystyczne. Działanie „Promocja marki innowacyjnych MŚP” będzie miało na celu wsparcie polskich przedsiębiorców w zdobywaniu nie tylko rynku Japonii, ale również Korei Południowej, Filipin, Indonezji, Malezji, Singapuru, Tajlandii, Brunei, Wietnamu, Laosu i Kambodży – w programie promocji przewidziano 40 wydarzeń targowych, na których polskie MŚP będą mogły zaprezentować swoją ofertę. Środki przeznaczone na dofinansowanie projektów w naborze to 100 milionów złotych. Projekty będą mogły być realizowane od 1 stycznia do 31 grudnia 2025 r.” – powiedziała Izabela Fiszer, zastępca dyrektora w Departamencie Internacjonalizacji Przedsiębiorstw w Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości.
Program Gospodarczy Expo 2025 w Osace koncentruje się na rozwoju współpracy gospodarczej z Japonią, promocji polskich firm i umacnianiu pozycji Polski jako miejsca inwestycji. Priorytetem są branże medyczna, kosmetyczna, IT/FinTech, gamingowa, zielonych technologii i rolno-spożywcza. Szczegółowe informacje o inicjatywach i wsparciu dla polskiego biznesu można znaleźć na stronie: Program Gospodarczy – Expo 2025.
Wydarzenie potrwa od 13 kwietnia do 13 października 2025 r., według założeń odwiedzi je 28 milionów osób, z czego 3,5 miliona będą stanowić goście zagraniczni.
