Dżdżownice kurczą się przez mikroplastik
Zanieczyszczenie gleby plastikiem wpływa negatywnie na żyjące w niej dżdżownice i zaburza wzrost roślin, co może mieć poważne konsekwencje dla rolnictwa – pokazuje nowe badanie brytyjskich naukowców.
Opublikowana w czasopiśmie “Environmental Science & Technology” analiza jest pierwszą, w której zmierzono wpływ mikroplastiku na gatunki zamieszkujące górną warstwę gleby, w tym przypadku na dżdżownice Aporrectodea rosea.
Naukowcy z Uniwersytetu Anglia Ruskin (ARU, Wlk. Brytania) badali, jak żyjące w glebie dżdżownice oraz rosnąca na niej życica trwała (gatunek trawy pastewnej) reagują na obecność różnych rodzajów mikroplastiku: biodegradowalnego tworzywa PLA (polilaktydu), stosowanego w produkcji butelek i toreb plastikowych polietylenu dużej gęstości (HDPE), oraz włókien syntetycznych: akrylu i nylonu.
Badacze odkryli, że po 30 dniach ekspozycji na HDPE dżdżownice straciły średnio 3,1 proc. swojej wagi. W tym samym okresie waga dżdżownic hodowanych w glebie bez śladów mikroplastiku zwiększyła się średnio o 5,1 proc.
Naukowcy zaobserwowali, że obecność HDPE obniżyła też odczyn (pH) gleby.
Eksperymenty pokazały też, że zanieczyszczenie gleb mikroplastikiem może też zaburzać wzrost i rozwój rosnących w niej roślin. Życica trwała osiągała mniejsze rozmiary w próbce zawierającej tworzywo PLA. W glebie zanieczyszczonej zarówno PLA, jak i włóknami odzieżowymi, wykiełkowało zaś zdecydowanie mniej ziaren trawy.
Autorzy badania przyznają, że nie poznali jeszcze dokładnych przyczyn utraty wagi przez dżdżownice. Sugerują, że mechanizm reakcji na mikroplastik u dżdżownic może być podobny, jak u piaskówek (wieloszczetów żyjących na wybrzeżach morskich), które zbadano już wcześniej.
“Miały one podrażniony i uszkodzony układ pokarmowy, co ograniczało wchłanianie substancji odżywczych i zaburzało ich wzrost” – opisuje dr Bas Boots z ARU, który kierował badaniem.
Autorzy przypominają o pozytywnym wpływie dżdżownic na strukturę i żyzność gleby. Pomagając w rozkładzie martwej materii organicznej, wzbogacają one gleby w składniki odżywcze. Napowietrzają i udrażniają glebę, zapobiegając jej erozji.
“Stąd bardzo prawdopodobne, że wszelkie zanieczyszczenia, jakie obciążają zdrowie fauny gleby, czyli np. dżdżownic, mogą mieć kaskadowy efekt na pozostałe elementy ekosystemu gleby, jak wzrost roślin” – podkreśla współautor badania, Connor Russell z ARU.
Jeśli opisane w badaniu mechanizmy zachodzą na dużą skalę w coraz bardziej zanieczyszczonym plastikiem świecie, może mieć to poważne konsekwencje dla całych ekosystemów oraz rolnictwa, ostrzegają naukowcy.Badanie można znaleźć tutaj: https://pubs.acs.org/doi/10.1021/acs.est.9b03304 (PAP)
