Wiceminister uczestniczył w Śląskim Urzędzie Wojewódzkim w konsultacjach z samorządowcami projektu Strategii Demograficznej 2040. Przedstawiony przez rząd w połowie czerwca br. projekt zakłada wyjście z pułapki niskiej dzietności i zbliżenie się do poziomu gwarantującego zastępowalność pokoleń.
Szwed zaznaczył na wtorkowym briefingu w Katowicach, że w projekt Strategii Demograficznej wpisują się m.in. dotychczasowe programy prorodzinne i prospołeczne, jak Rodzina 500 plus.
“Ale dzisiaj kolejne kroki, jakich musimy dokonać jako społeczeństwo – to jest kwestia demografii. Wielokrotnie podkreślamy, że to jest polska racja stanu, jeśli chodzi o wskaźnik dzietności, o przyszłość pokoleń. Strategia Demograficzna, którą poddajemy konsultacjom z samorządami w województwach, z organizacjami pracodawców, z organizacjami pozarządowymi, ma poprawić sytuację dzietności w naszym kraju i w naszym województwie” – mówił wiceminister.
Podkreślił, że w czasie obejmowania obecnych rządów “Polska była praktycznie na szarym końcu świata, jeśli chodzi o wskaźnik dzietności”. “To było 1,29: na 100 rodzących kobiet rodziło się 129 dzieci. Wskaźnik zastępowalności to 220 dzieci rodzących się na 100 kobiet” – zastrzegł.
“W strategii założyliśmy, że do 2040 r. ten wskaźnik będzie na poziomie 1,8. To bardzo ambitny program” – zapowiedział przypominając, że wskaźnik ten w woj. śląskim jest nieco niższy, niż obecna średnia krajowa 1,38 – choć jednocześnie w regionie rodzi się 11 proc. wszystkich dzieci w Polsce.
Szwed zwrócił uwagę, że wraz ze Strategią Demograficzną przedstawiany jest obecnie Polski Ład (firmowany przez partie tworzące Zjednoczoną Prawicę nowy program społeczno-gospodarczy na okres po pandemii), a wiele elementów Strategii Demograficznej jest już w Polskim Ładzie, co ma gwarantować realizację strategii.
“Sama strategia wskazuje nam kierunki, działania” – wyjaśniał zapewniając, że są one efektem setek przeprowadzonych badań, w których m.in. pytano młodych ludzi o przeszkody w posiadaniu dzieci.
“Główną przeszkodą jest kwestia braku posiadania mieszkania i braku stabilnej pracy – to dwie podstawowe sprawy i te rozwiązania w Polskim Ładzie mamy. Będziemy to mogli przekładać na projekty ustaw dotyczące polityki mieszkaniowej, czyli wkładu własnego z możliwością ulgi przy większej liczbie dzieci, ale mamy również kwestie związane z podatkami, ze elastycznością pracy, ze stabilnością zatrudnienia” – wymieniał wiceszef MRiPS.
“W przypadku wsparcia łączenia opieki z pracą mamy dodatkowy komponent kapitału opiekuńczego, czyli kolejne 500 zł na dwulatków i trzylatków: oprócz 500 plus będzie jeszcze na dwulatków i trzylatków dodatkowe 12 tys. zł, które mogą być wykorzystane na wsparcie niań, żłobków czy klubów dziecięcych. Jest też kilkanaście innych propozycji, które są też zawarte w Polskim Ładzie” – sygnalizował.
“Zadania, które stoją przed nami, są olbrzymie, abyśmy mogli doprowadzić do sytuacji, w której zbliżymy się do wskaźnika zastępowalności pokoleń. Bez tych działań niestety grozi nam zapaść demograficzna, a do tego nie możemy dopuścić” – przestrzegł Stanisław Szwed.
Wojewoda śląski Jarosław Wieczorek we wtorek podał m.in., że w ub. roku w regionie w ramach 500 plus rozdystrybuowano ponad 4,5 mld zł.
W ramach Strategii Demograficznej 2040 wprowadzona ma zostać m.in. gwarancja elastycznej pracy dla kobiet w ciąży oraz rodziców dzieci do lat 4 (praca zdalna, praca hybrydowa lub elastyczny czas pracy). Wybór ma być uzależniony od charakteru wykonywanej pracy oraz dokonywany w oparciu o porozumienie pracodawcy z pracownikiem.
Przewidziano gwarancję pracy w zmniejszonym wymiarze godzin dla kobiet w ciąży oraz rodziców dzieci do lat 4, poszerzoną o zapis, że pracodawca nie może dyskryminować pracownika ze względu na wymiar czasu pracy poprzez wykluczenie go z przywilejów pracowniczych.
Strategia przewiduje również utworzenie (we współpracy z administracją samorządową) modelowego centrum zajmującego się zdrowiem prokreacyjnym. Centrum ma zapewniać m.in. kompleksową, wysokospecjalistyczną opiekę nad niepłodnymi parami oraz parami z doświadczeniem poronienia, a także rodzicami oczekującymi urodzenia dziecka.