Minister ds. integracji społecznej Agnieszka Ścigaj w środę w Studiu PAP mówiła o przygotowywanym przez nią projekcie strategii międzyresortowej mającym pomóc w integracji uchodźców z Ukrainy. „Strategia zakłada przygotowanie z samorządem niedrogich mieszkań komunalnych” – powiedziała.
Tworzenie strategii jest na etapie konsultacji ze środowiskiem organizacji pozarządowych i samorządami. „Bardzo szybko chcemy przystąpić do konsultacji międzyresortowych i to jest kwestia kilku tygodni, kiedy uda nam się spiąć tą strategię i zaprezentować opinii publicznej” – oświadczyła.
Minister powiedziała, że nadszedł moment, aby osoby uciekające przed wojną „zaczęły się w miarę usamodzielniać”. Aby było to możliwe, należy „pomóc im znaleźć pracę, a także mieszkanie w miarę tanie, na ich możliwości”. Problem stanowi fakt, że większość uchodźców zostało w „dużych miastach i żyją w dużych skupiskach”. Jak zauważa minister, w miastach nie ma już możliwości mieszkaniowych, bądź są „bardzo drogie”.
Ścigaj podkreśliła, że wystarczy „lekko dostosować do możliwości zamieszkania” pustostany, które są w rękach prywatnych. „Każda gmina wie, że ma bardzo dużo takich pustostanów na swoim terenie” – zaznaczyła. Rolą samorządów ma być szukanie możliwości i rozmowa z właścicielami takich mieszkań, z kolei rządu – pomoc w uzyskaniu środków finansowych na ich sfinansowanie.
Takie mieszkania miałyby być do dyspozycji w zasobach gminy przez „kilka lat”. „Na 5-6 lat dostarczy się samorządom możliwości zamieszkania w obszarze komunalnym” – powiedziała. Mniejsze miejscowości – dodała Ścigaj – „cały czas są otwarte” na migrantów z Ukrainy. Zaznaczyła jednak, że mieszkania pozyskane w ten sposób „nie będą tylko i wyłącznie mieszkaniami dla uchodźców”.
Ścigaj wyjaśniła, że porozumienie z właścicielami mieszkań ma być umową dzierżawy realizowaną za pośrednictwem społecznych agencji najmu. „W tym momencie gmina przejmuje obowiązek płacenia czynszu, a następnie reguluje sobie odpłatność w zależności od dochodów i możliwości tego, komu to mieszkanie przydzieli” – zaznaczyła.
„Trzeba się zabezpieczyć prawnie i stworzyć warunki aby i właściciel i gmina miały poczucie bezpieczeństwa i możliwości gospodarowania tym lokalem” – podkreśliła Ścigaj.
Drugim elementem opracowywanej strategii jest wchłonięcie uchodźców przez rynek pracy. Ścigaj podkreśliła, że w małych miejscowościach jest bardzo duży deficyt pracowników w obszarach usług społecznych. To m.in. pomoc domowa osobom starszym, praca w domach pomocy społecznej czy w ośrodkach wsparcia dla osób niepełnosprawnych. Pomoc w znalezieniu zamieszkania i pracy uchodźcom z Ukrainy „pozwoli relokować z dużych miast cześć ludzi, którzy chcieliby się przeprowadzić za pracą i mieszkaniem”.
Jak zaznaczyła, nowa strategia „przede wszystkim pozwoli uniknąć konfliktów społecznych”. Powiedziała, że ponad półtora miliona uchodźców z Ukrainy zostaje w Polsce, więc „trzeba się zastanowić, jak mogą oni wykorzystać swoje zasoby. (…) Jak sprawić, aby dobrze czuli się w naszych małych społecznościach lokalnych – samorządach”.