Tytuł Ambasadora Polszczyzny przyznawany jest od 11 lat osobom i instytucjom o wybitnych zasługach w krzewieniu pięknej, poprawnej i etycznej polszczyzny. Laureatów wyłania kapituła złożona z członków Rady Języka Polskiego przy Prezydium Polskiej Akademii Nauk.
Po raz pierwszy gala Ambasador Polszczyzny odbyła się 10 listopada 2008 r. w Katowicach. Wielkim Ambasadorem Polszczyzny został wówczas pisarz Tadeusz Konwicki. W 2011 roku tytułem wyróżniono pośmiertnie dziennikarkę Krystynę Bochenek, w 2013 r. poetę i dramaturga Tadeusza Różewicza, a w 2015 r. pisarza Wiesława Myśliwskiego. Przed dwoma laty tytuł przypadł pisarzowi Jackowi Bocheńskiemu. W tym roku nagrodę odbierze Olga Tokarczuk.
Ambasadorem Polszczyzny w Mowie zostanie w niedzielę metropolita łódzki abp Grzegorz Ryś, a Ambasadorem Polszczyzny w Piśmie – pisarz Szczepan Twardoch. Tytuł Ambasadora Polszczyzny Regionalnej przypadnie kierownikowi Katedry Języka Polskiego Instytutu Polonistyki i Kulturoznawstwa Uniwersytetu Opolskiego prof. Bogusławowi Wyderce, a tytuł Młodego (do 35 lat) Ambasadora Polszczyzny – pisarce i reportażystce Małgorzacie Rejmer.
Ponadto tytuł Ambasadora Polszczyzny poza Granicami Kraju, przyznawany – po konsultacjach z kapitułą – przez marszałka Senatu, otrzyma wietnamski naukowiec prof. Thuat Nguyen Chi, wykładowca literatury wietnamskiej i nauczyciel języka wietnamskiego na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, a także tłumacz, autor przekładów na język wietnamski m.in. “Cesarza” Ryszarda Kapuścińskiego i “Lalki” Bolesława Prusa.
Nagrodę specjalną – tytuł Ambasadora Polszczyzny Literatury Dziecięcej i Młodzieżowej – przyznała Fundacja im. Krystyny Bochenek – byłej wicemarszałek Senatu, która zainicjowała przyznawanie tytułów Ambasadora Polszczyzny i sama została, po śmierci w katastrofie smoleńskiej, wyróżniona tym tytułem. W tym roku tytuł odbierze pisarka i poetka, autorka wielu popularnych opowiadań i wierszy dla dzieci, Agnieszka Frączek.
Wyróżniona tytułem Wielkiego Ambasadora Polszczyzny Olga Tokarczuk urodziła się w 1962 r. w Sulechowie. Z wykształcenia jest psychologiem. Jej debiut powieściowy to wydana w 1993 r. książka “Podróż ludzi Księgi”, dwa lata później ukazała się jej kolejna książka – “E.E.”. Ogromny sukces doniosła trzecia powieść Tokarczuk pt. “Prawiek i inne czasy” (1996), za którą pisarka w 1997 r. otrzymała Paszport Polityki. W tym samym, 1997 r. otrzymała nagrodę Fundacji im. Kościelskich. Rok później w księgarniach pojawił się “Dom dzienny, dom nocny” – książka zainspirowana historią okolicy, gdzie pisarka mieszkała – Sudetami i wsią Nowa Ruda. Inne książki Tokarczuk to m.in. “Gra na wielu bębenkach” (2001), esej “Lalka i perła” (2000), “Ostatnie historie” (2003), “Prowadź swój pług przez kości umarłych” (2009) – nominowana do nagrody Bookera 2019, czy “Księgi Jakubowe” (2014), wyróżnione Nagrodą Literacką Nike. Książka “Bieguni” (2008), również otrzymała Nagrodę Nike, a także Międzynarodową Nagrodą Bookera (najważniejszą brytyjską nagrodą literacką) i była też nominowana do amerykańskiej National Book Award.
Niedzielna gala wręczenia nagród odbędzie się w siedzibie Instytucji Kultury im. Krystyny Bochenek – Katowice Miasto Ogrodów. Uroczystość uświetni recital Janusza Radka “Kameralnie” – zabrzmią najbardziej znane utwory wokalisty z całego jego dorobku artystycznego – począwszy od liryki krakowskiej, przez piosenki Czesława Niemena i własne kompozycje artysty, po wiersze Haliny Poświatowskiej.
Organizatorami cyklicznego przedsięwzięcia Ambasador Polszczyzny są: samorząd Katowic, Katowice Miasto Ogrodów – Instytucja Kultury im. Krystyny Bochenek, Fundacja im. Krystyny Bochenek oraz Rada Języka Polskiego przy Prezydium Polskiej Akademii Nauk.
W poprzednich edycjach nagrody Ambasadorami Polszczyzny zostali m.in. abp Tadeusz Gocłowski, prof. Andrzej Szczeklik, Bartek Chaciński, Danuta Szaflarska, Olga Tokarczuk, Jacek Dehnel, Anna Dymna, Wojciech Młynarski, Andrzej Stasiuk i Andrzej Poniedzielski.
Poprzednia gala Ambasadora Polszczyzny przed dwoma laty odbyła się w cieniu śmierci honorowego prezesa Rady Języka Polskiego przy PAN, wybitnego językoznawcy i prasoznawcy prof. Walerego Pisarka, który zmarł chwilę przed uroczystością, w trakcie której miał wygłosić laudację na cześć głównego laureata, pisarza Jacka Bocheńskiego.(PAP)