Za udział w nielegalnym porozumieniu ustalającym sposób udziału w przetargu grozi kara do 10 proc. obrotu.
Zmowy przetargowe należą do bardzo poważnych naruszeń prawa antymonopolowego, zaburzających istotę konkurencji. Polegają one na uzgodnieniach między przedsiębiorcami, których celem jest eliminowanie, ograniczanie lub zniekształcenie rywalizacji, w konsekwencji prowadząc do nieadekwatnego do warunków rynkowych podwyższania cen.
Prezes UOKiK uznał za praktykę ograniczającą konkurencję zawarcie porozumień podczas udziału w przetargach oraz nałożył ponad 300 tys. zł kary na zmawiające się firmy:
- ADAM-TOURS – kara w wysokości 250 944 zł,
- ROAL– kara w wysokości 51 558 zł.
Przedsiębiorstwa działały na terenie województw małopolskiego i podkarpackiego. Od lipca 2020 r. do czerwca 2021 r. brały udział w czterech, składających się z 17 części, przetargach na dowóz dzieci do placówek opiekuńczych i oświatowych oraz na usługi komunikacji zastępczej. Firmy te w sposób umyślny, skoordynowany i powtarzający się stosowały mechanizm tzw. rozstawiania i wycofywania ofert. Uzgadniały treść swoich propozycji, w których ceny były odpowiednio zróżnicowane. Jeśli po ostatecznym ustaleniu kolejności ofert ceny proponowane przez uczestników zmowy zajmowały dwa pierwsze miejsca, to najkorzystniejsza była wycofywana, co prowadziło do wyboru droższej usługi. Beneficjentem takiej rezygnacji w każdym przypadku był uczestnik zmowy.
Przykładowo, przedsiębiorstwa wzięły udział w przetargu na dowóz dzieci z niepełnosprawnościami z terenu Gminy Zabierzów do placówek opiekuńczych i oświatowych. Po otwarciu ofert, zamawiający wezwał ROAL, którego oferta była najkorzystniejsza, do uzupełnienia dokumentacji. Brak uzupełnienia spowodował jej odrzucenie i wybór kolejnej, czyli złożonej przez ADAM-TOURS, droższej o około 17 proc.
– Uczestnicząc w tych samych przetargach, przedsiębiorcy celowo i świadomie manipulowali ich wynikami poprzez wycofywanie lub nieuzupełnianie tańszej oferty. Porozumienie miało negatywne skutki dla organizatorów przetargów, którzy kilkukrotnie wybrali droższe oferty – mówi Tomasz Chróstny, Prezes UOKiK.
Decyzja nie jest prawomocna, przysługuje od niej odwołanie do Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów.
To nie jedyne postępowanie w sprawie zmów w przetargach na dowóz uczniów do szkół. UOKiK sprawdza obecnie praktyki podmiotów startującym w przetargach na dowóz uczniów do szkół w województwie lubelskim. Zarzuty otrzymały trzy przedsiębiorstwa: Usługi Transportowe Skiba Marcin, TACHO-SYSTEM oraz Spółdzielnia Socjalna Samorządowy Zakład Transportowy z Siedlisk. W tym przypadku Prezes Urzędu podejrzewa również uzgadnianie przez przedsiębiorców warunków ofert, a następnie wycofywanie tańszej oferty, co prowadziło do konieczności wyboru wyższej ceny.
– Zmowy przetargowe, czyli zawieranie niedozwolonych porozumień przez uczestników przetargów publicznych, wpływają negatywnie na poziom cen i jakość usług. Porozumienia tego typu ograniczają oczekiwane korzyści z przetargów, narażają na straty instytucje zamawiające oraz lokalne społeczności, stąd tak ważne jest przeciwdziałanie im – mówi Tomasz Chróstny, Prezes UOKiK.
Jeśli zarzuty się potwierdzą, przedsiębiorcom za praktyki ograniczające konkurencję grozi kara do 10 proc. rocznego obrotu.