Europejska Rzeczniczka Praw Obywatelskich prowadzi dochodzenia w sprawach dotyczących niewłaściwego administrowania przez instytucje, organy, urzędy i agencje UE, działając z własnej inicjatywy lub na podstawie skarg obywateli UE.
Emily O’Reilly została wybrana po trzech rundach głosowania. O’Reilly jest byłą dziennikarką i przez dziesięć lat pełniła funkcję pierwszej kobiety rzecznika praw obywatelskich w Irlandii, zanim została wybrana Europejską Rzeczniczką Praw Obywatelskich w 2013 roku. Cztery osoby: Giuseppe Fortunato (Włochy), Julia Laffranque (Estonia), Emily O’Reilly (Irlandia) i Cecilia Wikstrom (Szwecja) wzięły udział w drugiej turze głosowania, po wycofaniu się Nilsa Muiznieksa (Łotwa). Zgodne z regulaminem PE, w trzeciej rundzie posłowie musieli zdecydować pomiędzy Julią Laffranque oraz Emily O’Reilly – dwiema kandydatkami z największą liczbą głosów. Julia Laffranque otrzymała 280 głosów, Emily O’Reilly 320 głosów.
Podczas wysłuchania publicznego w Komisji Petycji 3 grudnia, Emily O’Reilly zobowiązała się do kontynuowania prac nad tym, by administracja UE stała się wzorem do naśladowania, umieszczając obywateli i ich prawa w centrum swoich działań.
“Administracji UE potrzeba odzyskania zaufania obywateli. Uważam, że na to zaufanie można zasłużyć poprzez zwiększenie odpowiedzialności za podejmowane decyzje i przejrzystości instytucji. Tylko wtedy, gdy zobaczysz, w jaki sposób podejmowana jest decyzja, możesz zrozumieć, dlaczego została ona podjęta i dopiero wtedy możesz zacząć ufać”
Europejski Rzecznik Praw Obywatelskich jest niezależnym i bezstronnym organem, ustanowionym w 1995 roku, którego zadaniem jest kontrolowanie instytucji i agencji UE (z wyłączeniem Trybunału Sprawiedliwości) oraz promowanie zasad dobrej administracji. Urząd nadzorujący korzysta z “miękkich uprawnień”, rozpatrując skargi osób fizycznych i prawnych dotyczące niewłaściwego administrowania w instytucjach UE, ale również aktywnie zajmuje się szerszymi kwestiami systemowymi, takimi jak przejrzystość i zachowanie zorientowane na świadczenie usług.
O’Reilly jest pierwszą kobietą piastującą ten urząd. Poprzedzili ją Jacob Söderman (1995-2003) i Paraskevas Nikiforos Diamandouros (2003-2013).